A consulta expón a esixencia da colexiación obrigatoria de determinados colectivos profesionais para poder exercer a súa actividade, en concreto, dos empregados públicos que prestan servizos para ou a través dunha Administración Pública. Así mesmo, consúltase se a colexiación puidese ser un requisito necesario para adquirir a condición de funcionario de carreira.

Con carácter previo, é preciso destacar que a regulación sobre profesións reguladas e colexiadas e, polo tanto, o alcance e interpretación das estas normas, corresponde ao Ministerio de Economía, Comercio e Empresa, a través da Dirección Xeral de Política Económica.

En canto á obrigatoriedade da colexiación para os funcionarios, debe sinalarse que o artigo 3.2 da Lei 2/1974, do 13 de febreiro, sobre Colexios profesionais, dispón que: “Será requisito indispensable para o exercicio das profesións acharse incorporado ao Colexio profesional correspondente cando así o estableza unha lei estatal”.

Segundo o precepto transcrito, a regra xeral é que, cando así o estableza unha lei estatal, para o exercicio das chamadas “profesións colexiadas” será requisito indispensable estar incorporado como exercente no colexio profesional correspondente.

No entanto, para o ámbito das Administracións Públicas, determinadas normas estatais estableceron excepcións a esta regra. Así, o artigo 544.2 da Lei Orgánica 6/1985, do 1 de xullo, do Poder Xudicial, que dispón que:

“A colexiación dos Avogados, Procuradores e Graduados Sociais será obrigatoria para actuar ante os Xulgados e Tribunais nos termos previstos nesta Lei e pola lexislación xeral sobre colexios profesionais, salvo que actúen ao servizo das Administracións públicas ou entidades públicas por razón de dependencia funcionarial ou laboral”.

Outra das excepcións que se estableceu polo lexislador estatal é a regulada no artigo 42 da Lei 39/2007, do 19 de novembro, da carreira militar, que establece:

“A capacidade profesional específica dos membros das Forzas Armadas para exercer as competencias correspondentes a cada posto orgánico determinarase polos labores do seu corpo, polas facultades da súa escala e especialidades e polo seu emprego.

Esta capacidade habilita, conforme os títulos militares, académicos e profesionais que se posúan, aos que se integran ou adscriben en cada corpo e escala para o exercicio das súas competencias e o desempeño dos seus labores en todos aqueles destinos ou postos que poidan ocupar, sen que sexa necesario ningún outro requisito de colexiación profesional”.

En virtude do que antecede, enténdese que no ámbito das Administracións Públicas e baixo a condición de funcionario ou outra clase de empregado público só se poderá exercer unha “profesión colexiada” sen estar colexiado cando unha norma con rango de lei ditada polo Estado así o permita; pola contra, cando o lexislador estatal non estableza tal exención, á luz da doutrina constitucional, o exercicio das estas profesións implicará a necesidade de estar incorporado como exercente no correspondente colexio profesional, sen que a existencia dunha relación funcionarial exima do cumprimento deste requisito.

Non obstante indicar, ha de terse en conta que a inscrición ou non nun colexio profesional non é un requisito necesario para adquirir a condición de funcionario de carreira, debendo facerse respecto diso unha serie de consideracións.

O texto refundido da Lei do Estatuto Básico do Empregado Público, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 5/2015, do 30 de outubro (TRLEBEP), non fai mención algunha nin esixe como requisito para o acceso á función pública o de pertencer a un determinado colexio profesional.

A adquisición da condición de funcionario de carreira realízase mediante o ingreso nun determinado Corpo ou Escala, tras a superación do correspondente proceso selectivo e o cumprimento do resto de requisitos, requisitos entre os que, como se sinalou, a lei non inclúe o da pertenza a colexio profesional algún.

Aos distintos Corpos e Escalas adóitaselles atribuír o exercicio dunha serie de funcións.

En concreto, existen determinados Corpos aos que, se ben se lles atribúe o exercicio de funcións coincidentes ou propias dunha profesión regulada ou colexiada, tal atribución non adoita excluír a posibilidade de que os funcionarios pertencentes aos mesmos poidan desenvolver outras funcións desde a súa propia condición na Administración Pública.

Así mesmo, estes Corpos poden desenvolver funcións que, se ben están vinculadas á titulación esixida para o ingreso, e posúen unha forte ligazón coa correspondente profesión colexiada, non se esixe para a súa realización estar incorporado ao correspondente colexio profesional.

Hase de lembrar que, ademais, non sería posible estender este requisito, xa que o acceso ao emprego público configúrase como un dereito fundamental pola Constitución Española e, polo tanto, han de ser debidamente xustificadas as restricións que poidan establecerse para o acceso de forma que, cando se esixa un determinado título oficial, este veña sendo necesario como consecuencia de que as capacidades profesionais que o mesmo outorga son imprescindibles para poder desenvolver as funcións atribuídas ao este Corpo de funcionarios.

Neste sentido, no caso de funcionarios que teñen como función principal o exercicio de funcións coincidentes ou propias dunha profesión colexiada, é o relativo á “titulación” á que se fai referencia no TRLEBEP, entendido como o título que permite acceder ao exercicio da correspondente profesión e, polo tanto, á colexiación no correspondente colexio profesional (acorde coa doutrina constitucional mencionada); se ben non se pode confundir a esixencia do título oficial correspondente coa esixencia de acharse incorporado na condición de exercente no correspondente colexio profesional.

Así, non cabería esixir como requisito xeral para adquirir a condición de funcionario de carreira a pertenza a un colexio profesional, aínda cando se trate dun Corpo con funcións propias dunha profesión colexiada, debendo atenderse neste último caso, para poder esixir esta colexiación, ás funcións propias do posto de traballo finalmente ocupado polo funcionario.

Todo o anterior indícase sen prexuízo de lembrar que, de acordo con o réxime de competencias deste centro directivo, as respostas a consultas que emite esta dirección xeral posúen carácter meramente informativo e, en consecuencia, non teñen carácter de criterio vinculante, nin orixinan dereitos nin expectativas de dereito, nin implican vinculación algunha co tipo de procedementos a que se refiran. Ademais, ao carecer de carácter preceptivo ou vinculante, os órganos destinatarios das estas respostas poderán, no seu caso, adoptar finalmente unha decisión que non se corresponda co parecer contido nas mesmas.

As respostas a consultas contidas neste boletín atenden ás cuestións expostas á luz da normativa vixente no momento da súa emisión, de maneira que estas respostas poden verse afectadas por modificacións lexislativas posteriores ou resolucións xudiciais.