O proceso de adaptación dos entes que conforman a administración institucional á correspondente Lei reguladora do seu réxime non é novo e así mediante Real Decreto 370/1999, do 5 de marzo, levouse a cabo a adaptación de diversas entidades de dereito público ás previsións da Lei 6/1997, do 14 de abril, de Organización e Funcionamento da Administración Xeral do Estado.

A Lei 40/2015, do 1 de outubro, de Réxime Xurídico do Sector Público tivo como finalidade “simplificar a estrutura dos entes públicos mediante a racionalización da tipoloxía de entidades e organismos públicos establecendo unha nova clasificación máis clara, ordenada e simplificada”. O esquema que traza este texto legal permite entender como se articulan as decisións de goberno e executivas na estrutura organizativa dos entes públicos, así como as responsabilidades e funcións de cada entidade.

Do este texto legal resulta unha división dentro do sector público institucional entre organismos autónomos, entidades públicas empresariais e axencias estatais, para incorporar despois tamén ao catálogo de entes do sector público institucional estatal ás autoridades administrativas independentes, as sociedades mercantís estatais, os consorcios, as fundacións do sector público, os fondos sen personalidade e as universidades públicas non transferidas.

A citada Lei contén na súa disposición adicional cuarta (Adaptación de entidades e organismos públicos existentes no ámbito estatal) un mandato para que as entidades que integran o sector público institucional estatal sen réxime específico adáptense á súa regulación co fin de establecer un marco homoxéneo para os tipos máis xerais de entes e así dispón que:

“As entidades con réxime xurídico específico á entrada en vigor desta lei seguiranse rexendo pola súa lexislación específica, mantendo a súa natureza xurídica, e unicamente de forma supletoria, e en tanto resulte compatible coa súa lexislación específica polo previsto nesta lei.

Os demais organismos e entidades, aos que se refire o artigo 84.1 desta lei, existentes no momento da entrada en vigor da mesma, deberán adaptarse ao seu contido antes do 1 de outubro de 2024, rexéndose ata que se realice a adaptación pola súa normativa específica.

A adaptación realizarase preservando as actuais especialidades dos organismos e entidades en materia de persoal, patrimonio, réxime orzamentario, contabilidade, control económico-financeiro e de operacións como axente de financiamento, incluíndo, respecto destas últimas, o sometemento, no seu caso, ao ordenamento xurídico privado. As especialidades preservaranse sempre que non xerasen deficiencias importantes no control de ingresos e gastos causantes dunha situación de desequilibrio financeiro no momento da súa adaptación.

As entidades que non tivesen a consideración de poder adjudicador, preservarán esta especialidade en tanto non se opoña á normativa comunitaria”.

Neste proxecto normativo aténdese ao mandato legal contido na disposición adicional cuarta do este texto legal e aborda a adaptación dos organismos públicos que aparecen na Lei como categorización central dos entes que integran o sector público institucional, distinguindo entre organismos autónomos, entidades públicas empresariais e axencias estatais. Este proxecto normativo pretende establecer un marco homoxéneo para os tipos máis xerais de entes en relación coa súa estrutura e funcionamento, así como a súa xestión, especialmente, no concernente á avaliación da súa eficacia, eficiencia e transparencia.

En definitiva, con este proxecto normativo incorpóranse as necesarias adaptacións ao réxime previsto na esta Lei en canto a denominacións, réxime xurídico, de persoal, de contratación, económico-financeiro e patrimonial, orzamentario, de contabilidade e control económico financeiro. Trátase de adaptacións en moitos casos de detalle ou puntualizacións pero que é necesario acometer para establecer unha homoxeneización do réxime regulador dos estes entes, atendendo á súa tipoloxía e características específicas

Este proxecto normativo devén, por tanto, no instrumento xurídico adecuado e voluntario para avanzar no proceso de racionalización e simplificación da administración institucional estatal acometido polo lexislador. Adecuado porque con el se realizan as modificacións necesarias para facer efectivo o marco uniforme establecido pola Lei 40/2015, do 1 de outubro, de Réxime Xurídico do Sector Público; e voluntario, porque nel se incluíron os entes que optaron por esta vía no canto de acudir a unha norma específica e concreta para a súa adaptación. Os que non se incluíron foi porque a adaptación se realizou recentemente mediante a modificación do seu correspondente Estatuto ou porque están a tramitar unha modificación do seu Estatuto.

En consecuencia, é necesario adaptar o réxime dos organismos públicos sinalados á regulación contida na Lei 40/2015, do 1 de outubro, de Réxime Xurídico do Sector Público, e así establecer un marco homoxéneo.

A futura norma tería como finalidade dar cumprimento ao mandato legal contido na disposición adicional cuarta da Lei 40/2015, do 1 de outubro, de Réxime Xurídico do Sector Público.

Descartadas as opcións non regulatorias por vir esixida a adaptación do seu réxime ao contido da Lei 40/2015, do 1 de outubro, exponse as seguintes opcións de carácter regulatorio:

Unha alternativa para levar a cabo a adaptación sería adoptar un proxecto normativo concreto para cada un dos organismos públicos que deben adaptarse ao contido da Lei 40/2015, do 1 de outubro, con todo, iso significaría un elevado número de normas, o que non parece oportuno; máxime cando as modificacións que son necesarias na maioría dos entes non foron extensas.

Por iso é polo que criterios de racionalidade aconsellasen optar por aglutinar nunha soa norma o conxunto de modificacións que require a norma reguladora dos organismos e entidades.

Outra alternativa sería acudir a un proxecto normativo similar ao Real Decreto 370/1999, do 5 de marzo, no que se optou por unha adaptación xeral remitindo ao réxime regulador da LOFAGE. Con todo, tamén se descartou esta alternativa porque se considerou que é máis clarificador e transparente o esquema que traza o proxecto normativo.