Exponse se o artigo 122 do Real Decreto-lei 6/2023, do 19 de decembro, polo que se aproban medidas urxentes para a execución do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia en materia de servizo público de xustiza, función pública, réxime local e mecenado, que regula a carreira horizontal, resulta de aplicación ao persoal funcionario interino.

No presente caso corresponde analizar se os funcionarios interinos teñen dereito ao recoñecemento da carreira horizontal nos mesmos termos que os funcionarios de carreira.

Antes de abordar a concreta cuestión exposta, é preciso analizar o marco xurídico da carreira horizontal, como fórmula de progreso profesional.

O artigo 16 do Real Decreto Lexislativo 5/2015, do 30 de outubro, polo que se aproba o texto refundido da Lei do Estatuto Básico do Empregado Público (en diante, TREBEP), dispón que:

"1. Os funcionarios de carreira terán dereito á promoción profesional.

2. A carreira profesional é o conxunto ordenado de oportunidades de ascenso e expectativas de progreso profesional conforme aos principios de igualdade, mérito e capacidade (…)”

E continúa sinalando que:

"3. A) Carreira profesional horizontal consiste na progresión de grao, categoría, chanzo ou outros conceptos análogos, sen necesidade de cambiar de posto de traballo e de conformidade co establecido na letra b) do artigo 17 e no apartado 3 do artigo 20 deste Estatuto".

Para iso, segundo estas remisións normativas, (i) deberanse valorar “a traxectoria e actuación profesional, a calidade dos traballos realizados, os coñecementos adquiridos e o resultado da avaliación do desempeño. Poderán incluírse así mesmo outros méritos e aptitudes por razón da especificidade da función desenvolvida e a experiencia adquirida” -artigo 17.b)-; e, (ii) "As Administracións Públicas determinarán os efectos da avaliación na carreira profesional horizontal, a formación, a provisión de postos de traballo e na percepción das retribucións complementarias previstas no artigo 24 do presente Estatuto" -artigo 20.3-.

Pola súa banda, o artigo 122 do Real Decreto-lei 6/2023 regula a carreira horizontal, que consiste en:

“o recoñecemento do desenvolvemento profesional do persoal funcionario de carreira mediante a súa progresión a través do ascenso nun sistema de tramos, definidos como as etapas sucesivas de recoñecemento do desenvolvemento profesional que son resultado dunha avaliación obxectiva e regulada, sen necesidade de cambiar de posto de traballo”.

O recoñecemento deste dereito require do cumprimento dunha serie de requisitos, en particular:

• o transcurso dun período mínimo de cinco anos de servizos efectivos no caso do primeiro tramo e de seis anos no seguintes -artigo 122.2.c)-;
• a valoración da traxectoria profesional, así como do resultado da avaliación do desempeño -artigo 122.3.a-;
• o cumprimento dun itinerario de formación especializada -artigo 122.3.b)- e;
• a adquisición de competencias e cualificacións profesionais que se estimen necesarias -artigo 122. 3.c-

Así, da lectura conxunta dos preceptos mencionados, o dereito á carreira horizontal mediante o ascenso no sistema de tramos, parte do cumprimento dos seguintes requisitos:

• Que polo menos transcorrese o período mínimo de servizos efectivos (cinco no primeiro tramo e seis nos seguintes).
• Valoración da traxectoria profesional, do resultado da avaliación do desempeño e acreditación da formación e competencias profesionais.

Por tanto, e pola propia natureza da figura da carreira horizontal, esta só produce os seus efectos cando se cumpren os requisitos establecidos na norma.

Desta maneira, a carreira horizontal é un modelo de progresión profesional para os empregados públicos, directamente aplicable, aínda que subordinada ao transcurso do período mínimo de servizos, e coa adecuada valoración da traxectoria e formación profesional.

Un segundo aspecto a precisar é o réxime xurídico dos funcionarios interinos.

O artigo 10 do TREBEP define aos funcionarios interinos como aqueles que “por razóns expresamente xustificadas de necesidade e urxencia, son nomeados como talles con carácter temporal para o desempeño de funcións propias de funcionarios de carreira”.

No entanto, a redacción dese artigo foi modificada por Lei 20/2021, do 28 de decembro, de medidas urxentes para a redución da temporalidade no emprego público, atendendo ao disposto na cláusula cuarta e quinta da Directiva 1999/70 CE do Consello, do 28 de xuño de 1999, relativa ao Acordo Marco da CES, a UNICE e o CEEP sobre o contrato de duración determinada.

A citada Lei tiña por obxecto, tal e como reflicte o seu preámbulo, modificar a regulación da figura do funcionario interino actuando, baixo as seguintes premisas: a) a adopción de medidas inmediatas para remediar a elevada temporalidade existente, b) a articulación de medidas eficaces para previr e sancionar o abuso e a fraude a futuro, c) a potenciación das ferramentas e dunha cultura da planificación para unha mellor xestión dos recursos humanos, e d) que as diferenzas no réxime xurídico do persoal temporal e do fixo deben basearse unicamente en razóns obxectivas que poidan demostrar a necesidade destas diferenzas para lograr o seu fin.

Así, por unha banda, a lei ten como obxectivo reforzar o carácter temporal da figura do persoal interino.

Para iso, no seu artigo 1. Un inclúe unha nova redacción do artigo 10 do TREBEP, que, subliña a noción de temporalidade, co fin de delimitar claramente a natureza da relación que lle une coa Administración. Iso compleméntase co disposto no apartado 1 do artigo 10, no relativo ao nomeamento e delimitación do prazo máximo de duración do mesmo:

• No suposto de nomeamento en prazas vacantes cando non sexa posible a súa cobertura por funcionarios de carreira por un máximo de tres anos;
• No suposto de nomeamento por substitución, polo tempo estritamente indispensable que motive o nomeamento;
• No suposto de nomeamento para executar programas de carácter temporal, por un máximo de tres anos, ampliable a doce meses máis polas leis de función pública de cada Administración, ou;
• No suposto de exceso ou acumulación de tarefas, por un prazo máximo de nove meses

Deste xeito, o funcionario interino ten un vínculo temporal coa Administración, que por regra xeral non superará os tres anos, a diferenza do persoal funcionario de carreira.

Doutra banda, modifica o apartado quinto, en relación coa cláusula cuarta da Directiva, para establecer que:

“Ao persoal funcionario interino seralle aplicable o réxime xeral do persoal funcionario de carreira en canto sexa adecuado á natureza da súa condición temporal e ao carácter extraordinario e urxente do seu nomeamento, salvo aqueles dereitos inherentes á condición de funcionario de carreira”.

Partindo do anterior, a cuestión que se suscita é se os funcionarios interinos teñen dereito á carreira horizontal e non cabe outra conclusión que este tipo de persoal non pode ser excluído, per se, da carreira horizontal, pero que esta se ha de recoñecer nos mesmos termos que o persoal funcionario.

Aos funcionarios interinos élles aplicable o réxime xeral do persoal funcionario de carreira en canto sexa adecuado á natureza da súa condición temporal e ao carácter extraordinario e urxente do seu nomeamento, salvo aqueles dereitos inherentes á condición de funcionario de carreira, en base ao disposto no artigo 10.5 do TREBEP.

Así, cabe traer a colación a sentenza da Sala Segunda do Tribunal de Xustiza da Unión Europea do 8 de setembro de 2011 (asunto C- 177/2010 ), que ao resolver unha cuestión prejudicial en torno á Directiva 1999/70/CE, esixe que se exclúa toda diferenza de trato entre os funcionarios de carreira e os funcionarios interinos comparables dun Estado membro baseada no mero feito de que estes teñen unha relación de servizo de duración determinada, a menos que razóns obxectivas xustifiquen un trato diferente.

Así mesmo, a sentenza do Tribunal Constitucional 104/2004 (EDJ 2004/58856) que insiste, considerando tamén a Directiva 99/70/CE (EDL 1999/66412), en que:

"toda diferenza de tratamento debe estar xustificada por razóns obxectivas, sen que resulte compatible co art. 14 CE un tratamento, xa sexa xeral ou específico en relación con ámbitos concretos das condicións de traballo, que configure aos traballadores temporais como colectivo nunha posición de segunda orde en relación cos traballadores con contratos de duración indefinida".

Neste sentido pronunciouse o Tribunal Supremo en sentenza nº 665/2019, do 25 de febreiro de 2019 e máis recentemente en sentenza nº 2123/2023, do 10 de maio de 2023 sinalando:

“Forman parte das "condicións de traballo", no sentido da cláusula 4 do Acordo Marco, os seguintes aspectos da relación de servizo: as retribucións, o réxime de Seguridade Social, as vacacións, os permisos e as posibilidades de formación profesional, así como o recoñecemento da antigüidade se se adquire a condición de funcionario de carreira. Nestas materias non cabe un trato diferente de quen están nunha relación estatutaria de servizo de carácter non fixo con respecto aos funcionarios de carreira. Tampouco cabe o trato diferente no relativo á "carreira horizontal", contemplada no art. 17 do Estatuto Básico do Empregado Público”.

Sen prexuízo do sinalado, cabe precisar que o recoñecemento do dereito en idénticas condicións supón que aos funcionarios interinos esíxaselles para o acceso e ascenso no sistema de tramos os mesmos requisitos que aos funcionarios de carreira, é dicir: de tempo de prestación de servizos, avaliación do desempeño e formación que esixe o artigo 122 do Real Decreto-lei para o recoñecemento da carreira horizontal.

Con todo, como xa se adiantaba, dado que o nomeamento do persoal interino, como regra xeral, está restrinxida a un período máximo de tres anos, en principio os funcionarios interinos non cumprirían cos requisitos que permiten optar á carreira horizontal.

No entanto, naqueles casos en que, pola natureza do vínculo que lles une coa administración e a súa duración, poidan cumprir cos requisitos, deberán poder acceder en igualdade de condicións.

En conclusión, o persoal funcionario interino terá dereito á carreira horizontal regulada no artigo 122 do Real Decreto-lei 6/2023 a condición de que cumpra cos requisitos sinalados na norma, en concreto, que transcorrese un período mínimo de cinco anos de servizos efectivos.

Todo o anterior indícase sen prexuízo de lembrar que, de acordo con o réxime de competencias deste centro directivo, as respostas a consultas que emite esta dirección xeral posúen carácter meramente informativo e, en consecuencia, non teñen carácter de criterio vinculante, nin orixinan dereitos nin expectativas de dereito, nin implican vinculación algunha co tipo de procedementos a que se refiran. Ademais, ao carecer de carácter preceptivo ou vinculante, os órganos destinatarios das estas respostas poderán, no seu caso, adoptar finalmente unha decisión que non se corresponda co parecer contido nas mesmas.

As respostas a consultas contidas neste boletín atenden ás cuestións expostas á luz da normativa vixente no momento da súa emisión, de maneira que estas respostas poden verse afectadas por modificacións lexislativas posteriores ou resolucións xudiciais.