Goi-zuzendaritzako kontratu berezi bati lotutako langileak Estatuko Administrazio Orokorraren organismo publiko batean lan-kontratudun langile finkoak sartzeko hautaprobetarako epaimahai kalifikatzaile bateko kide izan daitezkeen galdetu da.

Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuaren Legearen testu bategina onartzen duen urriaren 30eko 5/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren 60. artikuluak hautaketa-organoen osaera arautzen du, eta honako hauek ezartzen ditu:

“(…) 2. Hautespen edo izendapen politikoko langileek, bitarteko funtzionarioek eta behin-behineko langileek ezin izango dute parte hartu hautaketa-organoetan.”

Goi-zuzendaritzako kontratu bereziaren izaera juridikoa aztertu behar da. Izaera bereziko lan-harreman gisa eratzen da, Langileen Estatutuaren Legearen testu bategina onartzen duen urriaren 23ko 2/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren 2.1.a) artikuluan xedatutakoaren arabera. Goi-zuzendariaren eta enpresa kontratatzailearen arteko harremanak oinarri izan behar duen elkarrekiko konfiantza-harremana da espezialitatea.

Gainera, goi-zuzendaritzako langileen lan-harreman berezia arautzen duen abuztuaren 1eko 1382/1985 Errege Dekretuaren arabera, lan-kontratu hori azkendu ahal izango da enpresaburuak atzera egiten badu.

Bigarrenik, bitarteko funtzionarioak hautaketa-organoetan parte hartzetik baztertzea lotuta dago karrerako funtzionario izateak ematen duen inpartzialtasun-bermearekin, mugiezintasunari jarraiki.

Behin-behinekotasuna da behin-behineko funtzionarioak hautaketa-organoetatik eta behin-behineko langileetatik baztertzea justifikatzen duen oinarrizko oharra. Aldi baterako lan-kontratudun langileen ezaugarria da hori ere. Izan ere, lortu nahi dena da hautaketa-organoetan nolabaiteko egonkortasunarekin eta postuan finkotasunarekin parte hartzea. Ezaugarri horiek ez dira goi-zuzendaritzako kontratuaren aurretiko ezaugarriak, eta edozein unetan konpon daitezke.

Beraz, langile funtzionarioen eta lan-kontratudunen hautaketa-prozesuetan bermatu behar diren inpartzialtasunaren, independentziaren eta diskrezionalitate teknikoaren mesedetan, ulertu behar da, oro har, aldi baterako zerbitzu- edo lan-harremanek ez dutela aukerarik ematen hautaketa-organoko kide gisa parte hartzeko.

Hala ere, izaera bereziko lan-harremanen kasuan, goi-zuzendaritzako kontratua kasu, beharrezkoa da aztertzea bai kasuan kasuko lanpostuaren izaera, bai lan-harreman hori ezaugarritzen duten gainerako elementuak (hautatzeko modua, kontratuaren iraupena, lanpostuaren bermeak, eta abar).

Alde horretatik, aipatutako kontratua arautzen duen kontratu-esparru juridikoa zein den alde batera utzi gabe, hainbat elementu aztertu behar dira, besteak beste: hautatzeko modua, kontratuaren iraunaldia, kontratua deuseztatzeko arrazoiak, egin beharreko funtzioen espezifikotasuna. Kasu jakin batzuetan, horrek aukera ematen du esateko, iraupen mugatua izan arren, irauteko asmoa duen harreman bat dela, espezializatua eta teknikoa, iraupen jakin batekoa baina egonkorra duena, eta espresuki tasatutako arrazoiengatik baino ezin dela iraungi.

Kasu horietan, kontuan hartuta erakunde horren antolaketa- eta eskumen-berezitasunak, goi-zuzendaritzako lan-kontratu berezia osa dezaketen ezaugarriak eta deitzen diren lan-kontratuko langileen plazen espezifikotasuna, ondoriozta daiteke, elementu horiek dauden kasuetan, goi-zuzendaritzako lan-harreman berezi baten bidez erakundearekin lotuta dauden zuzendaritzako langileek parte har dezaketela lan-kontratuko langile finkoak hautatzeko organoan.

Karrerako funtzionarioek hautaketa-organoetan parte hartzeari dagokionez, jarduneko zerbitzuaz besteko administrazio-egoera batean daudenean, adierazi behar da erregelamenduzko araudiak ez duela horri buruz ezer esaten. Hala ere, epaimahaiko gainerako kideei eskatu ahal zaizkien titulazio-baldintzak eta gainerako betekizunak bete beharko dituzte, eta ezin izango dute parte hartzea eragotz dezakeen inolako kausatan erori, bateraezintasun-arrazoiak barne.

Estatuaren Administrazio Orokorreko erakunde publiko bateko lan-kontratudun langile finkoen hautaketa-prozesuen oinarriak aldatzeari dagokionez, ez dakigu Estatuko Administrazio Orokorreko lan-kontratudun langileentzako IV. Hitzarmen Kolektibo bakarraren aplikazio-eremuko lan-kontratudun langile finkoei dagokien hautaketa-prozesua den, baina hala aurresuposatzen da.

IV. Hitzarmen Kolektibo bakarraren 28. artikuluaren arabera, organo eskudunari dagokio lan-kontratuko langile finko gisa sarrera libreko plazetarako deialdia egitea eta plaza horiek ebaztea. Kudeaketa ministerio-sailei edo haien mendeko erakundeei eman ahalko zaie.

Beraz, deialdia onartzeko organo eskuduna izango da, halaber, administrazioarekiko auzien jurisdikzioaren epai batek deuseztatu duen oinarrien eranskina aldatzen duen ebazpen berria onartzeko organo eskuduna.

Hala ere, hautaketa-prozesua IV. Hitzarmen Kolektibo bakarraren aplikazio-eremuko lan-kontratuko langile finkoei ez badagokie eta Funtzio Publikoko Zuzendaritza Nagusiak ez badu prozedura hori deitzeko eta ebazteko eskumenik, baizik eta baimentzeko besterik ez, eskatutako aldaketak baimentzea dagokio soil-soilik.

Ondorioz, hautaketa-prozesua IV. Hitzarmen Kolektibo bakarrean sartutako lan-kontratudun finkoei dagokiela aurresuposatuz, deialdia onartzeko eskumena duen organoak, halaber, dagokion deialdiaren oinarrien eranskina aldatzen duen ebazpen berria onartuko du. Ebazpen horretan, epaimahai kalifikatzailearen osaera berria jaso beharko da, ebazpen judizialean ezarritako moduan.

Aurreko guztia gorabehera, gogoratu behar da, zuzendaritza nagusi honen eskumenen araubidearen arabera, zuzendaritza nagusi honek egiten dituen kontsulten erantzunak informatzeko baino ez direla, eta, ondorioz, ez direla irizpide lotesleak, ez dutela ez eskubiderik ez eskubide-itxaropenik sortzen, eta ez dutela inolako loturarik sortzen dagozkien prozedura-motekin. Gainera, nahitaezko izaera edo izaera loteslerik ez dutenez, erantzun horien hartzaile diren organoek, hala badagokio, horietan jasotako iritziarekin bat ez datorren erabakia hartu ahal izango dute azkenean.

Buletin honetan jasotzen diren kontsulten erantzunek erantzuna emateko unean indarrean dagoen araudiaren arabera planteatutako galderei erantzuten diete, eta, beraz, erantzun horiek ondorengo lege-aldaketen edo ebazpen judizialen eragina jasan dezakete.