2013ko EFQM eredua
Estatuko Administrazio Orokorrak (EAO) etengabeko interesa du kudeatzaile publikoen esku jartzeko bere erakundeak EFQM ereduaren jarraibideen arabera autoebaluatzeko laguntza-tresna praktikoen multzo bat. Hala, kalitatea hobetzeko esparru orokorra osatzen duen programa erraza da. Tresna horiek uztailaren 29ko 951/2005 Errege Dekretuaren bidez ezarri ziren, hala nola Kalitatea Programa, Espainiako erakunde publikoen artean Bikaintasunaren Kudeaketa Autoebaluazioa eta Espainiako Bikaintasunaren Kudeaketa Gida (CEG).
Fundazioak 2009an egin zuen EFQM - EFQM 2010 ereduaren berrikuspen berriaren ondorioz, AEVALek eta beste erakunde publiko batzuek, CEGek eskatuta, eredu horren interpretazio bat egin zuten administrazio publikoentzat. 2012an, el modelo 1 se publicó en el 2010 de la Calidad del modelo EFQM para la Administración Pública. Interpretazio Gida, bertsio horren berezitasun gisa, EFQM sektore publiko guztiek garatu baitzuten.
2012aren amaieran, Europako Bikaintasun Ereduaren (EFQM 2013) bertsio berri bat aurkeztu zen. Bertsio horretan, sakon aztertu dira bikaintasunaren oinarrizko zortzi kontzeptuak, azpirizpide batzuen izena eta REDER Eskema Logikoaren ezaugarri jakin batzuk, bai eta puntuazio-matrizearen balorazio-eskalaren parametroak ere. EFQM ereduan izandako aldaketa garrantzitsu horiek erronka berri bat ekarri zioten AEVALi: herri-administrazioentzat eduki berrien interpretazio eguneratua egitea. Horretarako, CEGen bultzada eta administrazioen arteko lankidetza izan ditu kalitate-kudeaketaren arloan, eta, horren ondorioz, gida hau argitaratu da.
2004an, Administrazio Publikoarentzako Autoebaluazio Gidaren 4. edizioa argitaratu zen, Kalitatea Kudeatzeko Europako Fundazioaren EFQM Bikaintasun Eredua eguneratzeari lotua (2003. urtea). EFQM ereduak aintzat hartu beharreko irizpideak, azpi-irizpideak eta elementuak modu nabarmenean birformulatzeak, aurreko batzuetan bezala, gida hau kasu praktiko batekin osatzea gomendatzen zuen, administrazio publikoen esparruan errazago interpreta zedin.
Kasu praktiko hori egiteko eta argitaratzeko lana ez zen, beraz, berritasun bat. 1. edizio honetako gida, 1999an jaso den kasu bat, materialen ebaluazio bat. Izan ere, Administrazio Publikoen Ministerioko Ikuskapenaren, Ebaluazioaren eta Zerbitzuen Kalitatearen Zuzendaritza Nagusi sortu berriak sustatzen zituen autoebaluazio-ariketak, bere prestakuntza-ekintzen bidez. Lehenengo kasu hori, Hezkuntzako Altamira Zuzendaritza Probintzialak, Gidaren hurrengo edizioak osatu zituzten kasu praktiko batzuei ireki zien atea: 2000ko edizioari zegokiona Gobernuaren Ordezkariordetza izan zen Hesperian, 2001ean (3. edizioa) Gizarte Administrazioko Agentzia Nazionala (ANAS) eta 2003an (4. edizioa) Administrazio Publikoan Prestakuntza eta Ikerketa Agentzia. Kasu horiek berregiteak eta argitaratzeak bi premia zituen: batetik, berrikustea eta hobetzea, prestakuntza-jardunaren arabera, eta, bestetik, Kalitatea Kudeatzeko Europako Fundazioak aldian-aldian egiten duen ereduaren eguneratzeetara egokitzea.
Administrazio Publikoko Prestakuntza eta Ikerketa Agentziaren kasua ahalegin handia izan zen; izan ere, ereduaren aldaketetara egokitzeko, adibide guztiz berri bat egiteko erronkaz gain, ahalegin gehigarri bat egitea eskatzen zuen, eredu hori "unibertsala" izan zedin, hau da, administrazio publiko guztiek (estatukoa, autonomikoa eta tokikoa) "guztientzat asmatutako eta garatutako" adibide praktiko bat izan zezaten. Bestalde, baliozkotze "ofiziala" lortzeko helburuarekin, balio erantsi argia ematen zitzaion Kalitatearen Kudeaketa Klubari, Espainiako EFQMren ordezkari gisa.
Administrazioaren hiru mailetarako pentsatuta egoteaz gain, kasua, berez, administrazioen arteko lankidetzaren adibide bat zen; izan ere, nahiz eta Administrazio Publikoen Ministerioko Ikuskapenaren, Ebaluazioaren eta Zerbitzuen Kalitatearen Zuzendaritza Nagusiak koordinatuta egon, erredakzio-taldean sartu zituen Zerga Administrazioko Estatu Agentziako ordezkariak, Gizarte Segurantzako Diruzaintza Nagusia, Valentziako Autonomia Erkidegoetako Erkidegoko Ikuskaritza Orokorra, eta, azkenik, Valentziako Autonomia Erkidegoetako Erkidegoko Administrazio Orokorreko Ordezkaritza. Hori guztia, Kalitatea Kudeatzeko Klubeko ordezkariak gainbegiratuta, berrikusita eta exekutatuta.
Administrazio Publikorako Autoebaluazio Gidaren 2004ko edizioak eta Administrazio Publikoko Prestakuntza eta Ikerketa Agentziaren kasu praktikoak 1999an hasitako zikloa ixten zuen, aipatutako lau edizioekin (nahiz eta 1992-93az geroztik hurbilketak egin ziren, Gidaren parekoak izan zitezkeenak) eta horiei zegozkien "kasuek" sendotasuna eman zuten, eta lankidetza handia ekarri zuten Espainiako zenbait administrazio publikoren eta Europako Federazioaren artean, CEG (European Management for European Management, European Research, CEG).
2009aren amaieran, 2010eko Kalitatearen Europako eredu berria aurkeztu zen. Gaztelaniara itzulita, berriz ere agerian geratu zen beharrezkoa zela herri-administrazioentzat eduki berrien interpretazio eguneratua egitea; izan ere, bertsio horren berezitasun gisa, EFQMk bakarra garatu zuen sektore guztietarako, sektore publikoa barne. 2010eko bertsioa ez zen, aurrekoetan bezala, refreshing review bat, baizik eta Bikaintasunaren 8 Oinarrizko Kontzeptuen eguneratze oso bat, ereduaren egituraren berrikuspen sakon bat eta REDER logikaren elementuen aldaketa esanguratsuak, eta horrek erronka handi samar bat planteatzen zuen. Emaitza interpretazio bateratua eta adostua izan zen –CEGk berak hala eskatuta–, ereduaren aurreko bertsiorako (2003) Administrazio Publikoari egindako egokitzapenak eguneratu beharrean.
Horren guztiaren emaitza EFQM Bikaintasun Ereduaren Herri Administrazioentzako 2010eko Interpretazio Gida argitaratzean gauzatu zen, 2012ko uztailean, AEVALeko Kalitate Sailak koordinatuta eta Estatuko Aldizkari Ofizialaren Estatuko Agentziarekin batera argitaratuta. Bertan, Andaluziako Juntako, Gaztela eta Leongo Juntako, Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Orokorreko, Madrilgo Udaleko, REGTSAko, Alcobendasko Udaleko eta bertako AEVAL.Llegados ordezkariek parte hartu zuten, eta badirudi beharrezkoa zela argitalpen hori kasu praktiko argigarri berri batekin osatzea, ohikoa zen bezala. Horri Administrazio Publikoen Foroa aplikatu zitzaion berriro, eta lan-talde bat osatu zen –oraingo honetan, arinagoa–, AEVAL, Madrilgo Erkidegoa eta REGTSAko ordezkariek osatua.
2012ko apiriletik azarora bitartean, Taldeak EFQM ereduaren 2010eko bertsiotik aurrera ekin zion kasuari, eta aurreko kasua erabat berregin zuen (2004an argitaratutako "Prestakuntza Agentzia"). Helburua zen erakunde-motari eustea —haren eraginkortasuna eta erabilgarritasuna frogatuta baitzeukan—, baina ikuspegi ebolutiboa ematea, une honetan Espainiako administrazio publikoei eragiten dieten testuinguru- eta antolaketa-aldaketak nabarmentzeko. 2012ko Foroaren bileran, urtarrilaren 11koan, abian aurkeztu ziren lanak. Halaber, Klubak egindako erakusketa baten bidez, EFQM Bikaintasunaren EFQM Ereduaren bertsio berriari (2013) EFQMk gehitutako nobedade garrantzitsuenak aurkeztu ziren.
Bertsio berri hori —eta hiru urteetan, beste behin—, Foroken Foroak hausnarketa sakona egin zuen, bai, eta sarekari eta egokitasunarekin, eta marcha.Para hausnarketa hori martxan jartzeko egutegiari buruz. Lantalde tekniko bat eratu zen, mahai gainean jarri zen gori arazoari behar bezala erantzuteko: Jarraitu egin behar al zen —planifikatuta dagoenaren arabera— eta Administrazio Eredu Praktiko bat osatu duela gutxi argitaratu da, eta Administrazio Eredu Praktiko Berriaren interpretazioarekin eta Eredu berri bat osatu behar da (EFQM).
Foroko koordinatzaileak eta AEVALeko Kalitate Saileko zuzendariak azaldu zuten emaitza, hizlarien (AEVAL, Madrilgo Erkidegoa eta REGTSA) eta eztabaidan parte hartu zuten gainerako erakundeen ordezkari gisa, eta komenigarriena izan zen, aldi berean eta aldi berean, EFQM 2013 Ereduaren Herri Administrazioentzako Interpretazioari heltzea, bai eta 2013ko Kasu Praktikoari ere, argitalpen horren bertsio objektiboari eutsiz. Horrekin, bestalde, EFQM ereduaren erreplikaz jabetzea.
Hurrengo bileran, CEGren egoitzan 2013ko ekainaren 19an egin zen bileran, martxan zeuden lanak aurkeztu ziren, bai Ereduaren bertsio berriaren interpretazioari buruzkoak, bai Kasu Praktikoari buruzkoak, egutegi-aurreikuspen batekin, aurreko batzuetan 2013.Como argitaratzeari buruz hartutako erabakiak betetzeko. Orain aurkezten den kasu praktiko honek ez du behin betiko dokumentu bat izan nahi, baizik eta irekia izan nahi du, eta, ondorioz, erabiltzaile berriak ere, 1999an arrakasta izan du.
Herri Administrazioen Foroak uste du esperientzia horren jarraipena onuragarria izango dela Espainiako administrazioentzat, eta jardunbide egokia izango dela kalitatearen Europako esparruan.