Madrilen, 2025eko otsailaren 26an.- Eraldaketa Digitalerako eta Funtzio Publikorako ministro Óscar Lópezek asteazken honetan nabarmendu du garrantzitsua dela politika teknologiko eta digitaleko proiektu bat inplementatzea, “humanismo teknologikoan oinarritua, non erregulazioa lehiakortasunarekin bateragarria den”, eta gainerako taldeei laguntza eskatu die “eremu digitalean bizikidetzarako Europako eredua defendatzeko”. Hala adierazi du Senatuko Transformazio Digitaleko Batzordean, bere sailak arlo horretan dituen ekintza-ildo nagusiak aurkezteko egin duen agerraldian.
“Testuinguru geopolitiko globalak tentsioak jasaten dituen une honetan, eta aldaketa hain disruptiboak gertatzen diren une honetan, hala nola planetako pertsonarik aberatsenak munduko sare sozialik handiena erosi eta arauak aldatzen dituela, bizi dugun iraultza digitalak aukera bat ematen digu desberdintasuna markatzeko eta eredu europarra definitzeko, espazio digital propio, publiko eta pertsonetan zentratua sortuz”, ziurtatu du Lópezek, eta nabarmendu du “Espainia lehiakortasunaren eta lehiakortasunaren arteko dilema faltsua dela erakusten duen adibidea dela, legearen aurrean legea aukeratu daitekeela”.
Lopezek hiru adostasun handi lortu nahi dituela azpimarratuz ekin dio hitzaldiari –gaitasun teknologikoen garapena, Adimen Artifizialari bultzada eta bere erabilera etikoa eta Administrazio Publikoaren eraldaketa–, eta gaineratu du horiek lortzeko iraultza berde eta digitaletan sakonduko duten ekimenak bultzatuko direla, “Europaren eta ELGAren lokomotora bihurtu gaituztenak eta munduaren taulan gure ahotsa indartuko dutenak”.
Erronka digitalei aurre egiteko trebakuntza
Trebakuntza digitalari dagokionez, ministroak hau nabarmendu du: “Espainia enpresa txiki eta ertainen herrialdea da, Alemania bezalaxe. ETE teknologikoen super potentzia bihurtzea da erronka”. Alde horretatik, Kit Digitalen arrakasta aldarrikatu du, “gure historiako enpresa eskatuenak digitalizatzeko laguntza-programa” gisa, 2.570 milioi euro baino gehiagoko balioa duten 630.000 laguntza baino gehiagorekin, eta Kit Consulting-en arrakasta, zeinak ekainaz geroztik 13.100 laguntza baino gehiago eman baititu, 179 milioi eurokoak, zeinekin negozio txikiek eta ertainek aholkularitza teknologikoa lortu ahal izan duten.
Hedabideak digitalizatzeko 124,5 milioi euroko plana aktibatu dutela ere jakinarazi du Lopezek, eta horren lehen 35 milioiak martxan jarri dituztela jada. “Hedabideei lagundu behar diegu gaitasun lehiakorragoak eta baliabide hobeak izan ditzaten desinformazioaren aurrean”, adierazi du.
Zibersegurtasunari dagokionez, Lópezek gogora ekarri du Zibersegurtasunaren Koordinazioari eta Gobernantzari buruzko Legearen Aurreproiektua onartu berri dela, eta Ministerioaren Agindua sinatu dela telefono-iruzurrei eta SMS bidezko iruzurrei aurre egiteko. Besteak beste, datu-base bat sortuko du zibergaizkileek enpresen eta erakundeen identitatea ordezka ez dezaten, eta eragotzi egingo du merkataritza-deiak zenbaki mugikorretatik egitea edo atzerritik iristea, Espainiako zenbaki bat simulatuz.
Burujabetza teknologikoa
Espainiaren subiranotasun teknologikoaren sustapenari dagokionez, ministroak Transformazio Teknologikorako Espainiako Sozietatearen (SETT) funtsezko zeregina nabarmendu du. 16.000 milioi euro baino gehiago ditu teknologia aurreratuak finantzatzeko, eta 700 milioi eurotik gorako inbertsio- eta baterako inbertsio-bolumena lortu du dagoeneko. Horien artean, Lopezek adibide gisa jarri ditu IMECen kasua –Malagan punta-puntako zentroa jarriko du erdieroaleen ikerketan eta fabrikazioan– edota Tenerifeko Wooptix edo Leganeseko Sensia bezalako enpresetan egindako koinbertsioak, “garunen ihesa irauli eta munduko talentuarentzat iman bihurtzeko aukera ematen diguten proiektuak”.
Halaber, nabarmendu du 45 milioi euroko inbertsioa egin dela 1.000 ikasle baino gehiago mikroelektronikan eta erdieroaleetan prestatzeko, Espainiako unibertsitateetan Chip Katedrak erabilita, eta 16 milioi euro INCIBErekin 22 Zibersegurtasun Katedra lortzeko.
Konektibitate finkoko arrakalarik gabe
Ministroak azpimarratu du Espainiak% 100eko estaldura lortu duela banda zabal finkoan: “Gaur harro esan dezakegu landa eta hiri munduen arteko konektibitate arrakala ezabatu dugula. Edozein pertsonak, bizi den tokian bizi dela ere, abiadura handiko Interneterako sarbidea du prezio eskuragarrian”, esan du, konektibitate finkoan eta mugikorrean 1.000 milioi euro baino gehiagoko inbertsioei eta Conéctate35 satelite programari esker.
Gainera, Lópezek 5Ga bultzatzeko estrategia nabarmendu du, 10.000 biztanle baino gutxiagoko udalerrietan UNICO 5G Redes Activos programarekin hedapen goiztiarra ahalbidetzen duena, eta adierazi du dagoeneko 200 milioi euro baino gehiago bideratzen ari direla I+Gra, teknologia mugikorraren etorkizuneko belaunaldiei aurrea hartzeko.
Datuaren gobernantza
Ministroak datuaren ekonomiaren garrantzia nabarmendu du, eta nabarmendu du Espainian 44.000 milioi euro baino gehiagoko balioa lortu zuela 2023an, hau da, Europar Batasun osoko merkatuaren % 8 baino gehiago. “Laugarren iraultza industrialean, datuaren eragina suaren erabilerarekin edo inprentaren agerpenarekin aldera daiteke”, baieztatu du.
Testuinguru horretan, Datu Sektorialen Espazioak Bultzatzeko Planaren arrakasta nabarmendu du. Izan ere, 500 milioi euroko inbertsioa mobilizatuko da, eta parte-hartzearen emaitzak “bikainak izaten ari dira: lehenengo deialdian 78 proiektuk jasoko dute laguntza, eta bigarrenean, berriz, 120 proiektuk baino gehiagok”.
Plan España Hub Audiovisual
Ondoren, Lópezek España Hub Audiovisual Planaren emaitzak nabarmendu ditu, “azkenean ikus-entzunezkoen industria sektore ekonomiko estrategikoaren estatusera igo baitu”. “Espainia modan dago mundu osoko pantailetan”, esan du ministroak, nabarmenduz 2023an gure herrialdeak lehen postua partekatzen zuela Erresuma Batuarekin streaming plataforma globalek eskatutako fikziozko proiektuetan, eta liderra dela ikus-entzunezko ekoizpenean egiten den urte arteko inbertsioan.
Ministroak azpimarratu duenez, Planaren ondorioetako bat sektorearen deszentralizazioa bultzatzea izan da. “Ministro gisa, Planeko funtsekin finantzatutako azpiegiturak bisitatzeko aukera izan dut, hala nola Kanarietako eta Galiziako goi-teknologiako platoak, azpiegituretan ere ematen ari garen jauzi kualitatiboaren froga baitira”, gaineratu du.
Lopezek Planaren errepasoa amaitu du, eta bere bigarren faseak, 1.712 milioi eurorekin, “gure herriaren motor ekonomiko eta kulturala” den sektorearen hazkundea sustatzen jarraituko duela aurreratu du.
Adimen Artifiziala eta bere erabilera etikoa
Hitzaldiaren bigarren zatian, Adimen Artifizialaren (IA) eta haren erabilera etikoaren erronkari heldu dio ministroak, eta “Adimen Artifiziala gobernatzearen” garrantzia nabarmendu du, haren onurak arriskuak minimizatuz aprobetxatzeko.
Zentzu horretan, Adimen Artifiziala Gainbegiratzeko Espainiako Agentziaren (AESIA) sorrera eta martxan jartzea balioan jarri du Lopezek, “bere izaeraren lehena Europar Batasunean”, “jada praxi txarrak detektatu eta gainbegiratzeko lanean ari dena”.
Erregulazioaren garrantziari erreparatu dio Lopezek, “batez ere segurtasunaz eta pertsonen eskubideez ari garenean. Izan ere, ez dugu nahi gure seme-alabek irudi ukituekin ziberjazarpenik pairatzea, ezta gure adinekoak edozein pertsonaren ahotsa manipulatzen duen deepfake baten joko zikinaren biktima izatea ere. Izan ere, autoak agertu zirenean, semaforoak asmatu genituen”, baieztatu du.
Bestalde, Espainiak IAn dituen indarguneak eta hura sostengatzen duten teknologiak nabarmendu ditu ministroak, hala nola superkonputazioa, Superkonputazio Zentro Nazionaleko (CNS) MareNostrum5 “munduko hamaikagarren superkonputagailu indartsuena” dela esanez, eta “teknologia %100 europarra duen Espainiako lehen ordenagailu kuantikoa” martxan jarri berri dutela. Era berean, “laster Teknologia Kuantikoen Estrategia” aurkeztuko dutela iragarri du.
Halaber, CNS Europar Batasuneko zazpi IA Fabriketako bat izendatu izana nabarmendu du, baita ALIA martxan jarri izana ere, “Europako IAren lehen azpiegitura publiko, ireki eta eleanitza”, Espainiako Gobernuak garatua eta gaztelania eta herrialdeko gainerako hizkuntza ofizialak ardatz dituena eta “jada erabilgarri dagoena erabiltzaileentzat, ikertzaileentzat eta enpresentzat bere webgunearen bidez”.
Azkenik, ministroak bere mintzaldia amaitu du esanez “Espainiak eraldaketa digitalaren lehen mailan jokatzen duela”, eta elkarrekin lan egiteko deia egin du “gehiengoarentzako iraultza digital baten alde”, Espainia “inoren aurrean amiltzen ez den Europa baten izotz-hausle digital gisa” kokatzeko. Teknologia berriak eta espazio digitala jendearen zerbitzura dauden lehentasunezko ondasun gisa ulertzen dituen Europa”.