Madrilen, 2024ko uztailaren 1ean.- Eraldaketa Digitalerako eta Funtzio Publikorako ministro José Luis Escrivák Cartera Digital Beta aurkeztu du gaur, “wallet” delakoa (dokumentu-zorro digitala). Helduentzako edukietarako sarbidean adin-nagusitasuna egiaztatzeko sistema du, tresnaren diseinu-fasea amaitu eta zehaztapen teknikoak argitaratu ondoren.
Escrivák azaldu duenez, Beta Zorro Digitalaren zehaztapen teknikoak eskura jartzeak diseinu-fasea ixteaz gain, aukera emango die adingabeei helduentzako edukietara sartzea eragozten dieten operadore guztiei beharrezko prestakuntza-lanak egiteko, erabiltzaileek sistema hori erabili ahal izan dezaten eskuragarri egon bezain laster. Horren harira, egungo garapen faseak “bi hilabete pasatxo” iraungo duela adierazi du ministroak, “uda amaieran herritar guztientzat eskuragarri egon dadin”.
Ministroaren hitzetan, adin-nagusitasuna egiaztatzeko sistema abian jartzea “beharrezkoa baino gehiago” da Gobernua haurren eta nerabeen osasuna, ongizatea eta segurtasuna babesteko bultzatzen ari den herrialde-akordio handi horretan. Ingurune digitaletan adingabeak babesteko Lege Organikoaren Aurreproiektuan jada sartu zen zerbitzu-hornitzaileek adin-nagusitasuna egiaztatzeko tresna bat erabiltzeko betebeharra zutela, adingabeek helduentzako edukietarako sarbidea izan ez zezaten. Behartuta ez dauden aktoreei dagokienez, Escrivák adierazi du “ahalik eta laguntzarik handiena” espero duela, “guztiok interpelatzen gaituen arazoa baita”.
Europa mailan ere adostasun handia dago adingabeak eremu digitalean babestu beharraz, Lovainako Adierazpenak eta “Empowering citizens and businesses in the digital transformation through a streamlined and ambitious use of the EUDI Wallet” izeneko dokumentu bateratuak erakusten dutenez. Gainera, Cartera Digital Beta eIDAS estandarraren barruan sartzen da. Horren arabera, eduki-plataformek nahitaez onartu behar dute identitate digitaleko Europako zorroen erabilera, beranduenez 2027ko urrian.
Eduki desegokietara sartzeko datu kezkagarriak
Escrivák adierazi duenez, “adingabeek helduentzako edukiak eskuratzeari buruz ikusten ditugun datuak eta izan ditzakeen ondorioak dira tresna hau ahalik eta azkarren garatzera eraman gaituztenak”. Horren harira, tresna garatzeko martxoan martxan jarritako ministerioen arteko lantaldea egiten ari den “lan zoragarria” goraipatu du, eta “denbora errekorrean irtenbide bat erabiltzaileen eskura jarriko duena”. Lantaldeko presidente Carmen Cabanillas Gobernantza Publikoko zuzendari nagusia ministroarekin batera izan da aurkezpenean.
Ministroak zenbait datu “kezkagarri” azpimarratu ditu adingabeek pornografia eskuratzeko duten aukerari buruz, hala nola 10 nerabetik 7k Espainian pornografia modu erregularrean kontsumitzea edo lehen sarbidea 9 eta 11 urte bitartekoa izatea. Barne Ministerioaren eta Gazteria eta Haurtzaro Ministerioaren datuen arabera, batez ere telefono mugikorraren bidez sartzen da, bai bat-bateko mezularitzaren, webguneen edo sare sozialen bidez.
“Helduentzako edukietarako sarbide horren ondorioak oso larriak dira, eta denok inplikatzen gaituzte”, nabarmendu du Escrivák. Esan duenez, 18 eta 26 urte bitarteko gazte gehienek uste dute eduki horiek benetako sexualitateari fidelak direla, eta askorentzat informazio afektibo-sexualaren iturri bakarra da, eta horrek eragiten du imitazioz jokatzea, eta, kasu batzuetan, gizonak emakumea menderatzen duelako. “Horrek guztiak, lantaldean aztertu diren ikerketen arabera, sexualitatearen pertzepzioaren distortsioak, arazo emozional eta sexualak eta adikzio arriskua eragiten ditu”, ministroaren esanetan; azken bost urteetan adingabeek egindako sexu erasoak %116 igo direla ere nabarmendu du. “Gaur aurkezten dugun adin nagusitasuna egiaztatzeko sistema hau da arazo honen aurka borrokatzeko neurri beharrezko eta eraginkorrenetako bat”, Escrivák nabarmendu duenez.
Adin-nagusitasunaren egiaztagiria
Cartera Digital Beta aplikazio mugikor bat izango da, eta Espainiako Gobernuak emandako adin nagusitasunaren kredentziala modu seguruan gordeko du; saioa hasten denean, helduentzako edukien plataforman aurkeztuko da. Sistemak autentifikazio bikoitza du, adingabeak helduen gailuen bidez sar ez daitezen. Aplikazioak beste funtzionalitate batzuk izango ditu martxan jartzen denetik, eta erabilera berriak txertatuko ditu eIDAS programaren markoan2.
Gainera, konfiantzazko zerrenda zurietan oinarritutako gobernantza-arkitektura diseinatu da, sistemako eragileek beren burua halakotzat identifika dezaten. Helduentzako plataformen zerrenda zuria, Telekomunikazioen eta Azpiegitura Digitalen Estatu Idazkaritzak kudeatua; egiaztatze-aplikazioen zerrenda zuria, Digitalizazioaren eta Adimen Artifizialaren Estatu Idazkaritzak kudeatua; eta egiaztagiri-jaulkitzaileen azken zerrenda, Administrazio Digitalaren Idazkaritza Nagusiak kudeatua.
Bestalde, Zibersegurtasunaren Institutu Nazionalak (INCIBE), beste eragile batzuekin lankidetzan, espainiar jurisdikziopean ez dauden helduentzako edukiak dituzten orrien zerrenda bat kudeatuko du, nabigatzaileek edukiak aurkeztu aurretik adin-nagusitasuna egiaztatzeko aukera izan dezaten.