A cuestión exposta versa sobre como debe actuar o órgano competente cando un funcionario, que, tras esgotar o período máximo de incapacidade laboral, continúa remitindo baixas por enfermidade, a pesar de que a resolución do EVI ditamina que o interesado non está afectado por unha lesión ou proceso patolóxico estabilizado e irreversible que lle imposibilite para o desempeño das funcións propias do seu Corpo ou Escala.

Así, en primeiro lugar, cabe analizar o marco xurídico de aplicación. A IT veuse regulando, principalmente, no artigo 20 do Real Decreto Lexislativo 4/2000, do 23 de xuño, polo que se aproba o texto refundido da Lei sobre Seguridade Social dos Funcionarios Civís do Estado, o cal remite no seu artigo 20 á normativa do Réxime Xeral de Seguridade Social en canto á duración e extinción da situación da Incapacidade Temporal Real Decreto, en concreto, nos artigos 173 e seguintes do Real Decreto Lexislativo 8/2015, do 30 de outubro, polo que se aproba o texto refundido da Lei Xeral da Seguridade Social (LGSS).

Á súa vez, o artigo 92 do Real Decreto 2/2010, do 8 de xaneiro, polo que se modifica o Regulamento Xeral do Mutualismo Administrativo, aprobado por Real Decreto 375/2003, do 28 de marzo, en materia de incapacidade temporal e de risco durante o embarazo e durante a lactación natural, polo que se modificou o Real Decreto 375/2003, do 28 de marzo, polo que se aproba o Regulamento Xeral do Mutualismo Administrativo). dispón no seu apartado primeiro que: "a duración máxima da situación de incapacidade temporal derivada de enfermidade ..., incluídas as das prórrogas que resulten procedentes, será a prevista no artigo 128 do Real Decreto Lexislativo 8/2015, do 30 de outubro, polo que se aproba o texto refundido da Lei Xeral da Seguridade Social , ou disposición que a substitúa" (este artigo prevé que a duración máxima da situación de incapacidade temporal é de 365 días, prorrogable por outros 180 días), engadindo o apartado terceiro que "en calquera momento en que se prevexa que a enfermidade ... impida definitivamente o desempeño das funcións públicas e, en todo caso, antes de que se esgote a duración máxima a que se refire o apartado 1 deste artigo, iniciarase, polo órgano de xubilación competente, de oficio ou a instancia do interesado, o procedemento de xubilación por incapacidade permanente para o servizo".

En canto á extinción, o apartado cuarto f) preceptúa que "o dereito ao recoñecemento da situación de incapacidade temporal extinguirase por, en todo caso, o esgotamento da duración máxima a que se refire o apartado 1 deste artigo". E o apartado 5 que "cando a situación de incapacidade temporal extíngase polo transcurso do prazo máximo establecido no parágrafo primeiro do artigo 131.bis. 2 do Texto Refundido da Lei Xeral da Seguridade Social, Real Decreto Lexislativo 1/1994 ou disposición que o substitúa, procederase ao exame da situación de incapacidade temporal do funcionario nos termos, prazos e condicións establecidos no artigo 20.4 do texto refundido".

Pola súa banda, no artigo 131.bis.2 do TRLGSS dispón que "cando a situación de incapacidade temporal extíngase polo transcurso do prazo de 545 días (365 + 180), examinarase necesariamente no prazo de 3 meses para efectos da súa cualificación no grao de incapacidade permanente que corresponda. Non obstante prever no parágrafo anterior, naqueles casos nos que, continuando a necesidade de tratamento médico pola expectativa de recuperación ou mellora do estado do traballador, a situación clínica do interesado fixese aconsellable demorar a citada cualificación, esta poderá atrasarse polo período preciso que, en ningún caso poderá pasar os 730 días (2 anos ou 24 meses, antes 30 meses) seguintes en que se iniciou a incapacidade temporal”.

O apartado segundo do artigo 20, apartado cuarto do TRLSSFCE determina que:

"Cando a situación de incapacidade temporal extíngase polo transcurso do prazo máximo establecido no Réxime Xeral da Seguridade Social, procederase ao exame da situación de incapacidade temporal do funcionario nos mesmos termos e prazos establecidos neste Réxime e por parte do correspondente equipo ou unidade de valoración de incapacidades permanentes á que a Mutualidade Xeral de Funcionarios Civís do Estado encomendase esta función ou que resulte procedente de acordo con o Corpo ou Escala do funcionario.

Este exame determinará se o estado de incapacitación do funcionario dará lugar á súa cualificación de incapacitado con carácter permanente para as funcións propias do seu Corpo ou Escala e á consecuente declaración de xubilación por incapacidade permanente para o servizo.

Naqueles casos nos que se ditamine que, continuando a necesidade de tratamento médico pola expectativa de recuperación ou a mellora do estado do funcionario con vistas ao seu reincorporación ao servizo, a situación clínica do interesado fixese aconsellable demorar a citada cualificación, esta poderá atrasarse polo período preciso, que, en ningún caso, poderá pasar o tempo máximo de duración desde a data en que se iniciou a situación de incapacidade temporal, segundo o establecido no Réxime Xeral. Neste período prorrogaranse os efectos da situación de incapacidade temporal".

Finalmente, con arranxo ao artigo 21.5 do TRLSSFCE "o dereito ao subsidio económico por incapacidade temporal, calquera que sexa a situación que dese lugar ao mesmo, entenderase, en todo caso, extinguido polo transcurso do prazo máximo de duración, incluído o de prórroga de efectos, desde a data en que se iniciou a situación de incapacidade temporal establecido no Réxime Xeral.”

Por tanto, finalizado o prazo máximo de IT, o empregado deberá proceder ao exame da situación de incapacidade temporal.

Así mesmo, de acordo con o procedemento previsto para declarar a xubilación forzosa dos funcionarios públicos, aprobado mediante Resolución da Secretaría de Estado para a Administración Pública do 29 de decembro de 1995, é necesario que o órgano competente para ditar a xubilación forzosa solicite a emisión de informe polo correspondente órgano médico que deberá de manifestar, de forma razoada, o seu parecer sobre a capacidade ou incapacidade do funcionario para o servizo. No entanto, este ditame tiña o carácter de preceptivo pero non vinculante, polo que, recaía sobre o órgano de xubilación a decisión última sobre se o funcionario público atopábase ou non en situación de ser xubilado de maneira forzosa.

Tendo en conta o anterior, a cuestión exposta céntrase na forma na que terá que actuar o órgano competente se, transcorrido o prazo máximo de IT, o funcionario continúe presentando partes de baixa.

A Sala do Social do Tribunal Supremo en Sentenza do 8 de Xullo de 2013 (recurso 2988/2012, á que seguiron outras, tivo ocasión de sinalar que o prazo máximo concédese para que nel procédase á cualificación da incapacidade permanente, engadindo que a previsión do este prazo máximo non vai dirixida ao interesado, que ningún poder ten no procedemento de cualificación, senón á entidade xestora, que é a que ten que realizar a cualificación, que "poderá atrasarse polo período preciso", pero sen pasar "en ningún caso" o prazo máximo previsto.

De tal modo que, se transcorrido o prazo máximo continúan chegando os partes de baixa, o órgano competente deberá atendelos, sen prexuízo de adoptar as medidas de comprobación necesarias sobre a veracidade dos feitos alegados, a través dos correspondentes servizos de inspección sanitaria.

Cabe en todo caso lembrar que é doutrina do Tribunal Supremo (por todas, sentenzas do 22 de outubro de 1991 (rec. 1075/90), 2 de xaneiro de 1992 (rec. 595/91) e 7 de outubro de 2004 (rec. 4173/03)) que a extinción da incapacidade temporal xera o nacemento do deber de reincorporarse ao traballo, cando se dita resolución administrativa declarando que o traballador non se atopa afecto de incapacidade laboral permanente.

Todo o anterior indícase sen prexuízo de lembrar que, de acordo con o réxime de competencias deste centro directivo, as respostas a consultas que emite esta dirección xeral posúen carácter meramente informativo e, en consecuencia, non teñen carácter de criterio vinculante, nin orixinan dereitos nin expectativas de dereito, nin implican vinculación algunha co tipo de procedementos a que se refiran. Ademais, ao carecer de carácter preceptivo ou vinculante, os órganos destinatarios das estas respostas poderán, no seu caso, adoptar finalmente unha decisión que non se corresponda co parecer contido nas mesmas.

As respostas a consultas contidas neste boletín atenden ás cuestións expostas á luz da normativa vixente no momento da súa emisión, de maneira que estas respostas poden verse afectadas por modificacións lexislativas posteriores ou resolucións xudiciais.