Na consulta exponse cal é o criterio actual de interpretación do termo “distinta localidade” para efectos do permiso do artigo 48 a) do texto refundido da Lei do Estatuto Básico do Empregado Público (en diante, TRLEBEP), aprobado por Real Decreto lexislativo 5/2015, do 30 de outubro.

O artigo 48.a) do TRLEBEP foi modificado polo Real Decreto-lei 5/2023, do 28 de xuño, polo que se adoptan e prorrogan determinadas medidas de resposta ás consecuencias económicas e sociais da Guerra de Ucraína, de apoio á reconstrución da illa dA Palma e a outras situacións de vulnerabilidade; de transposición de Directivas da Unión Europea en materia de modificacións estruturais de sociedades mercantís e conciliación da vida familiar e a vida profesional dos proxenitores e os coidadores; e de execución e cumprimento do Dereito da Unión Europea, co fin de compasar o permiso por accidente ou enfermidade grave (artigo 48.a) ao disposto na Directiva (UE) 2019/1158, do Parlamento Europeo e do Consello, do 20 de xuño de 2019.

Nese sentido, a redacción do este artigo queda como segue:

“a) Por accidente ou enfermidade graves, hospitalización ou intervención cirúrxica sen hospitalización que precise de repouso domiciliario do cónxuxe, parella de feito ou parentes ata o primeiro grao por consanguinidade ou afinidade, así como de calquera outra persoa distinta das anteriores que conviva co funcionario ou funcionaria no mesmo domicilio e que requira o coidado efectivo daquela, cinco días hábiles.

Cando se trate de accidente ou enfermidade graves, hospitalización ou intervención cirúrxica sen hospitalización que precise de repouso domiciliario, dun familiar dentro do segundo grao de consanguinidade ou afinidade, o permiso será de catro días hábiles.

Cando se trate de falecemento do cónxuxe, parella de feito ou familiar dentro do primeiro grao de consanguinidade ou afinidade, tres días hábiles cando o suceso se produza na mesma localidade, e cinco días hábiles, cando sexa en distinta localidade. No caso de falecemento de familiar dentro do segundo grao de consanguinidade ou afinidade, o permiso será de dous días hábiles cando se produza na mesma localidade e de catro días hábiles cando sexa en distinta localidade.”

Nese sentido, cando o suposto de feito sexa o accidente ou enfermidade graves, hospitalización ou intervención cirúrxica sen hospitalización que precise de repouso domiciliario unicamente hase de considerar o grao de parentesco indicados na norma e o permiso varía unicamente en función de se o suposto de feito prodúcese no cónxuxe, parella de feito ou parentes de primeiro grao ou de segundo grao.

Por iso, o criterio reiterado deste Centro Directivo da ampliación do número de días do permiso cando se trate dunha ‘localidade distinta’ só aplica agora para o caso do suposto de feito do falecemento dos familiares alí indicados.

E este criterio mantense agora vixente para este único suposto de feito, o falecemento, facilitando desta forma o desprazamento do funcionario ao lugar onde se produciu o suceso que motiva o permiso.

En efecto, de non terse en consideración o tempo engadido que require o desprazamento, nalgúns supostos, non sería posible a atención da necesidade de índole persoal que se quere satisfacer mediante a concesión do permiso.

Agora ben, este tempo suplementario non se precisa se o falecemento prodúcese no termo municipal onde radique a residencia persoal ou a residencia oficial –municipio onde se atope o centro de traballo onde presta os seus servizos- do funcionario, debido a que o funcionario realiza a diario desprazamento entre unha e outra para concorrer ao seu posto de traballo, grazas á proximidade e facilidade de comunicación que existe entre ambas as.

Neste sentido, e en canto a este permiso a gozar noutra localidade, hai que lembrar que o funcionario público ten atribuída a xestión dos intereses xerais que en cada caso sexanlle encomendados polo que, derivado desta situación, os permisos e licenzas contemplados polo ordenamento xurídico non se presentan como absolutos; máis ben, haberán de poder ser moderados naqueles supostos que a súa concesión poida alterar a boa e correcta marcha do correspondente servizo público.

Ha de terse en conta que o artigo 52 do TRLEBEP establece, dentro dos deberes dos funcionarios públicos, o de dedicación ao servizo público.

Neste caso, o intento de alegar como distinta localidade que o feito acaeceu no municipio de residencia persoal do funcionario e non o municipio de destino sería, de xeito evidente, un abuso de dereito proscrito polo artigo 7 do Código Civil.

En consecuencia, só se o suceso producísese nunha terceira localidade, que sexa diferente da de traballo e da de residencia, procederá a concesión do permiso, para o suposto de feito de falecemento, de cinco días hábiles.

Por último, ha de terse en conta que para a ampliación de tres a cinco días hábiles o artigo 48.a) do TRLEBEP non establece máis condición que a de que o feito se produza en “distinta localidade”, sen que se estableza ningún requisito de distancia quilométrica, medios de transporte existentes, ou outros extremos, para establecer ou non o dereito á ampliación do permiso.

Por iso, non cabe introducir por vía interpretativa máis requisitos para a concesión do permiso que os que estableza o ordenamento xurídico en cada momento.

Ademais, ha de terse en conta a especificidade da Administración Xeral do Estado, cuxo persoal presta servizos en todo o territorio nacional e no estranxeiro, o que impide establecer un criterio xeral aplicable a todos os casos.

Neste sentido, as Sentenzas da Sala do contencioso-administrativo do TSJ do País Vasco do 5 de febreiro e 21 de outubro de 2009, e do TSJ de Madrid do 2 de marzo e do 5 de xullo de 2012 veñen confirmar o criterio exposto.

Por iso, e ata que o lexislador non introduza máis requisitos ou criterios para a aplicación do permiso, non cabe máis limitación que a establecida á hora de interpretar que se entende por “distinta localidade” segundo os argumentos xa aducidos.

Por todo o exposto conclúese que, cando o suposto de feito sexa o accidente ou enfermidade graves, hospitalización ou intervención cirúrxica sen hospitalización que precise de repouso domiciliario unicamente hase de considerar o grao de parentesco indicados na norma e o permiso varía unicamente en función de se o suposto de feito prodúcese no cónxuxe, parella de feito ou parentes de primeiro grao ou de segundo grao, coa duración de 5 ou 4 días hábiles conforme ao previsto na norma.

Por outra banda, en relación ao suposto de feito de falecemento dos suxeitos indicados na norma, á vista da xurisprudencia citada, que confirma o criterio desta Dirección Xeral, o artigo 48.a) do TRLEBEP refírese indistintamente á localidade de destino e á de residencia, procedendo unicamente a ampliación do permiso de tres a cinco días hábiles ou de dous a catro días hábiles, cando o suceso se produce nunha terceira localidade, distinta da de residencia ou traballo habituais do funcionario, sen que para estes efectos teña incidencia algunha que estas localidades formen parte ou non dunha área metropolitana; e todo iso a condición de que a ampliación do permiso non supoña unha fraude de lei ou un abuso de dereito.

Todo o anterior indícase sen prexuízo de lembrar que, de acordo con o réxime de competencias deste centro directivo, as respostas a consultas que emite esta dirección xeral posúen carácter meramente informativo e, en consecuencia, non teñen carácter de criterio vinculante, nin orixinan dereitos nin expectativas de dereito, nin implican vinculación algunha co tipo de procedementos a que se refiran. Ademais, ao carecer de carácter preceptivo ou vinculante, os órganos destinatarios das estas respostas poderán, no seu caso, adoptar finalmente unha decisión que non se corresponda co parecer contido nas mesmas.

As respostas a consultas contidas neste boletín atenden ás cuestións expostas á luz da normativa vixente no momento da súa emisión, de maneira que estas respostas poden verse afectadas por modificacións lexislativas posteriores ou resolucións xudiciais.