A consulta expón a análise interpretativa de que situacións quedan encadradas dentro do permiso por deber inescusable do artigo 48.j) do texto refundido da Lei do Estatuto Básico do Empregado Público, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 5/2015, do 30 de outubro, (en diante, TRLEBEP).

En concreto, no ámbito [do Organismo Público XXX] denégase, de forma sistemática, o permiso por deber inescusable de carácter público daqueles empregados [do Organismo Público XXX] con fillos enfermos que deban recibir coidados no seu domicilio, e iso, mesmo a pesar de contar con informe médico que xustifique esa circunstancia. Nestes casos, a única saída que teñen os proxenitores é dispor de días de asuntos propios ou vacacións, ou se estes xa se consumiron, sufrir un desconto en nómina por ausentarse do traballo.

O artigo 48.j) do TRLEBEP, regula o permiso por deber inescusable nos seguintes termos:

“Os funcionarios públicos terán os seguintes permisos: […]

j) Por tempo indispensable para o cumprimento dun deber inescusable de carácter público ou persoal e por deberes relacionados coa conciliación da vida familiar e laboral”.

O “deber inescusable”, configurado como un concepto xurídico indeterminado, veuse definindo, como contempla o Manual de Procedementos de Xestión de Recursos Humanos, publicado por Resolución do 14 de decembro de 1992 da Secretaría de Estado para a Administración Pública, como aquela obriga que incumbe a unha persoa cuxo incumprimento lle xera unha responsabilidade de índole civil, penal ou administrativa; definición que veu sendo aceptada polos Tribunais de Xustiza (entre outras, Sentenza 109/1998 da Sala do Contencioso do Tribunal Superior de Xustiza de Murcia).

O permiso por deber inescusable, caracterízase por dúas notas: o seu carácter residual e a súa duración.

Enténdese que é un permiso residual, no sentido de que se aplica só cando non existan outros permisos que amparen a situación que se pretende protexer a través do mesmo.

E respecto da súa duración, como sinala a norma, é un permiso que se outorga polo “tempo indispensable”, o que comporta que, fronte a outros permisos que se outorgan por un prazo predeterminado, este concédese só polo tempo mínimo pero necesario para atender a obriga ou o deber que o mesmo ampara.

Dado o carácter residual do permiso, o deber de carácter persoal ou relacionado coa conciliación da vida familiar e laboral caracterizaríase fundamentalmente por ser aquela situación que non pode ampararse por ningún dos permisos e excedencias dos que poidan gozar os funcionarios cuxa concesión, condicionada ás necesidades do servizo, será autorizada ou denegada de forma motivada polo superior xerárquico.

Naqueles supostos –a maioría-, nos que non se estableceu expresamente por unha norma legal ou pactada o carácter de “inescusable” da obriga ou deber que se quere cumprir ao abeiro do este permiso, e dado o seu carácter de concepto xurídico indeterminado que impide, pola súa propia natureza, establecer un numerus clausus de supostos, será preciso, de acordo con as notas apuntadas, analizar os elementos de feito que concorren en cada caso para determinar se procede ou non o outorgamento do este permiso, tendo en conta sempre o carácter restritivo que o ordenamento outorga a este permiso.

Neste sentido, o permiso, con carácter xeral, debe circunscribirse a situacións puntuais, que non se prolonguen no tempo, e que non sexan reiteradas, xa que, pola contra, parecería conveniente a aplicación doutras medidas de conciliación ou flexibilización da xornada de traballo, contempladas, esencialmente, na vixente Resolución do 28 de febreiro de 2019, da Secretaría de Estado de Función Pública, pola que se ditan instrucións sobre xornada e horarios de traballo do persoal ao servizo da Administración Xeral do Estado e os seus organismos públicos (en diante, Resolución de xornada e horarios).

Por tanto, os extremos indicados deben servir de guía para que a correspondente Unidade de Persoal resolva respecto diso, atendendo ás circunstancias concorrentes en cada caso concreto. Para autorizar o este permiso cada Unidade de Persoal esixirá a documentación que considere necesaria, atendendo ás circunstancias concorrentes do caso concreto, para acreditar o suposto de feito que dá lugar a deber inescusable.

Finalmente convén lembrar, debido ao carácter residual do permiso por deber inescusable, outros permisos e medidas previstos na normativa de función pública a gozar con carácter preferente, como son o permiso por enfermidade grave dun familiar contemplado no artigo 48.a) do TRLEBEP e as medidas de flexibilidade horaria comprendidas na Resolución de xornada e horarios, así como a posibilidade de considerar determinadas ausencias como xustificadas con carácter recuperable, de acordo ao que se puidese regular en materia de xornada e horarios.

Todo o anterior indícase sen prexuízo de lembrar que, de acordo con o réxime de competencias deste centro directivo, as respostas a consultas que emite esta dirección xeral posúen carácter meramente informativo e, en consecuencia, non teñen carácter de criterio vinculante, nin orixinan dereitos nin expectativas de dereito, nin implican vinculación algunha co tipo de procedementos a que se refiran. Ademais, ao carecer de carácter preceptivo ou vinculante, os órganos destinatarios das estas respostas poderán, no seu caso, adoptar finalmente unha decisión que non se corresponda co parecer contido nas mesmas.

As respostas a consultas contidas neste boletín atenden ás cuestións expostas á luz da normativa vixente no momento da súa emisión, de maneira que estas respostas poden verse afectadas por modificacións lexislativas posteriores ou resolucións xudiciais.