Martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuko 41. artikuluak ezartzen duenez, funtzionarioek gutxienez bi urtez egon behar dute behin betiko destinoko lanpostu bakoitzean, lanpostuak betetzeko lehiaketetan parte hartu ahal izateko. Hori dela eta, bi urte bete baino lehen mugikortasunari buruzko gaiak ebazten dira.
Trukaketa bat egiteko aukerari dagokionez, 41. artikuluan ezarritako bi urteko epearen helburua ez da truke kasuetara zabaldu behar eta, beraz, ez da trukaketa baimentzeko beharrezko baldintza gisa aurkezten. Halaber, ez da beharrezkoa izango bi urte igarotzea Estatu Idazkaritzaren eremuko lanpostuetarako lehiaketetan parte hartzen badu, edo, horrelakorik ezean, betetzen ari den plaza dagoen ministerio-sailaren eremukoetan parte hartzen badu. Azkenik, martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuko 64. artikuluan aurreikusitako aukera egon daiteke, hau da, Administrazioak lanpostu bat zerbitzu-eginkizunen bidez aldi baterako betetzea erabaki dezake.
Trukaketa eskaera eta beste mugikortasun kasu batzuk.
Planteatutako auzia probintzia batera lekualdatzea eskatu zuen funtzionario baten egoerari buruzkoa da; izan ere, probintzia horretan bizi da osasun-arazoak dituen senide bat, baina eskaera horri erantzuteko aukerarik ez zegoenez, autonomia-erkidego bereko beste probintzia batera lekualdatu zen.
Egungo destinoa beste probintzia bateko destino batekin trukatzeko aukera planteatu da. Probintzia horretan eskatu zen lekualdaketa edo beste mugikortasun-aukera bat, lanpostuaz jabetu eta bi urte igaro baino lehen.
Hala, lehenik eta behin, aplikatu beharreko esparru juridikoa aztertu behar da. Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuaren Legearen testu bategina onartzen duen urriaren 30eko 5/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren (aurrerantzean, TREBEP) 78.3 artikuluak hau ezartzen du: “Estatutu hau garatzeko emango diren Funtzio Publikoko Legeetan, lanpostuak betetzeko beste prozedura batzuk ezarri ahal izango dira, 81.2 artikuluan jasotako mugigarritasuna, lanpostuen arteko trukeak, osasun-arrazoiengatiko mugikortasuna edo funtzionarioaren birgaitzea, zerbitzu aktibora itzultzea, lanpostuak uztea edo lanpostutik mugiaraztea, eta lanpostu horiek ezabatzea”.
Bestalde, TREBEPen azken xedapenetako laugarrenaren 3. paragrafoak hau ezartzen du:
“3. Funtzio Publikoaren Legeak eta horiek garatzeko erregelamenduzko arauak eman arte, administrazio publiko bakoitzean giza baliabideak antolatzeari, planifikatzeari eta kudeatzeari buruz indarrean dauden arauak egongo dira indarrean, estatutu honetan ezarritakoaren aurkakoak ez diren bitartean.”
Azaldutakoaren arabera, giza baliabideak antolatzeari, planifikatzeari eta kudeatzeari buruz indarrean dauden arauak indarrean egongo dira Funtzio Publikoko Legeak eta horiek garatzeko erregelamendu-mailako arauak eman arte, betiere Estatutu honetan ezarritakoaren aurkakoak ez badira.
Zentzu honetan, Estatuko Administrazio Orokorraren esparruan, Estatuko Funtzionario Zibilen Legearen Testu Artikulatua onartzen duen otsailaren 7ko 315/1964 Dekretuaren 62. artikuluak indarrean jarraitzen duela ulertu behar da, destinoen trukaketari dagokionez. Honela dio hitzez hitz:
“1. Ministerio desberdinak badira, idazkariordeak, bere sailean, eta Langileen Batzorde Goreneko presidenteordeak, salbuespen gisa, destinoak trukatzea baimendu ahalko dute jardunean edo eszedentzia berezian dauden funtzionarioen artean, honako inguruabar hauek gertatzen direnean:
a) Zerbitzu egiten duten lanpostuak izaera berekoak izatea eta hornitzeko era berbera izatea.
b) Trukaketa egin nahi duten funtzionarioek gehienez bost urteko zerbitzualdia izatea, hurrenez hurren.
c) Eskatzaileen buruek edo idazkariordeek aurretiko txostena ematea.
2. Ingalaterra Trukaketa egin eta hamar urteko epean ezin izango zaio beste trukerik egin interesdunetako edozeini.
3. Olaizola II Ezin izango da funtzionarioen arteko trukerik baimendu, horietakoren batek nahitaezko jubilazio-adina betetzeko hamar urte baino gutxiago falta baditu.
4. Ingalaterra Trukeak ezeztatu egingo dira, baldin eta trukatzaileren batek borondatezko erretiroa hartzen badu trukea egiten denetik bi urteko epean.”
Zuzendaritza Zentro honek behin eta berriz adierazi du destinoak trukatzea salbuespenezko mugikortasuneko eta baimen diskrezionaleko kasua dela, eta, beraz, otsailaren 7ko 315/1964 Dekretuaren 62. artikuluan ezarritako betekizunak betetzeak ez diola eskubiderik sortzen eskatutako trukaketa egiteko balizko eskatzaileari; hala ere, esan behar da manuan jasotako inguruabar guzti-guztiak bete behar direla, trukaketa baimendu ahal izateko.
Ondorioz, trukea lortzeko ez da nahikoa adierazitako manuetan ezarritako betekizunak betetzea; aitzitik, Administrazioak, kasu honetan dagozkion eskumenez baliatuz, trukaketa uka dezake behar bezala arrazoitutako langile-politikako arrazoiengatik, baldin eta eskumenezko erabakia ahalmen hori ematen dion arauan aurreikusitako helburuarekin bat badator.
Aurrekoa kontuan hartuta, trukearen figurari buruz galdetu da. Horri dagokionez, trukea salbuespenezkoa dela kontuan hartuta, eta trukaketa baimendu ahal izateko bildu behar diren inguruabarrei dagokienez, honako galdera hau egiten da: otsailaren 7ko 315/1964 Dekretuaren 62. artikuluan aurreikusitako inguruabarrez gain, Estatuko Administrazio Orokorreko Funtzionarioen Administrazio Orokorreko eta Administrazio Orokorreko Zerbitzupeko Lanpostuen Sustapenari buruzko martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuaren 41. artikuluan xedatutakoaren arabera, gutxienez bi urte igaro behar dira behin betiko azken lanpostua lortu zutenetik.
Alde horretatik, kontuan hartu behar da lehiaketa bidez lortutako behin betiko lanpostu bakoitzetik ohiko mugikortasunerako bi urteko epea ezartzen dela Administrazioak langileak behar bezala planifikatu eta antolatu ahal izateko, ematen dituen zerbitzu publiko guztiei behar bezalako arreta eman ahal izateko.
Trukaketaren kasuan, ez da funtzionari bat beste lanpostu batera lekualdatzen, eta jatorriz hutsik dagoena utzi ahal izango da, baizik eta destinoko bi funtzionarioren arteko aldaketa gertatzen da. Destino horiek “homogeneoak” dira, otsailaren 7ko 315/1964 Dekretuaren 62. artikuluan ezarritako baldintzak bete behar dituztelako, eta ezaugarri profesional “parekagarriak” dituzten funtzionarioek beteko lituzketelako. Hori dela eta, ez litzateke aldatuko, ez zerbitzua ematean, lanpostu biak beteta egongo bailirateke destinoen aldi bereko aldaketa gertatzen denean, eta ez litzateke zerbitzuaren kalitatea ahulduko, antzeko karrera profesionalak baitira.
Horregatik, martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuaren 41. artikuluan ezarritako bi urteko epearen helburua ez da truke kasuetara zabaldu behar eta, beraz, ez da hura baimendu ahal izateko ezinbesteko baldintza.
Are gehiago, gai honetan, trukatu beharreko lanpostuak Estatuko Enplegu Zerbitzu Publikoa erakunde autonomoarenak dira; beraz, martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuaren 41. artikuluan aurreikusitakoa betez, lehiaketa izanez gero, ez litzateke beharrezkoa izango bi urte igarotzea behin betiko azken lanpostua eskuratu zutenetik.
Bestalde, trukaketari kalterik egin gabe, beste mugikortasun-prozedura batzuei buruzko kontsulta egin da, azken destinoaz jabetu eta bi urte igaro baino lehen.
Aipatu behar da baldintza hori lanpostuak lehiaketa bidez betetzeko dela, salbuespen batekin. Hala, esan bezala, martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuaren 41. artikuluan aurreikusitakoaren arabera, ez da beharrezkoa izango bi urte igarotzea Estatu Idazkaritzaren esparruko lehiaketetan parte hartzen badu, edo, halakorik ezean, betetzen ari den plazari dagokion ministerio-sailaren esparruko lehiaketetan parte hartzen badu.
Ohiko hornidura-formulen barruan, ez da ezartzen izendapen askeko prozeduretan parte hartu ahal izateko bi urtez egon beharra, martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuaren 51. artikuluaren eta hurrengoen arabera.
Bestalde, martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuko 64. artikuluan aurreikusitako aukera egon daiteke, hau da, Administrazioak lanpostu bat zerbitzu-eginkizunen bidez aldi baterako betetzea erabaki dezake. Horrela, aipatutako aginduak honako hau xedatzen du:
“Lanpostu bat hutsik geratzen denean, urgentziazko eta geroraezinezko beharrizana egonez gero, borondatezko zerbitzu-eginkizunetan bete ahal izango da, lanpostu-zerrendan hura betetzeko ezarritako betekizunak betetzen dituen funtzionario batekin.”
Azkenik, martxoaren 10eko 364/1995 Errege Dekretuaren 63. artikuluan ezarritako kasuetan ere hornitu ahal izango dira lanpostuak, behin-behineko atxikipenaren bidez, bi urteko baldintza bete beharrik izan gabe.
Aurreko guztia gorabehera, gogoratu behar da, zuzendaritza nagusi honen eskumenen araubidearen arabera, zuzendaritza nagusi honek egiten dituen kontsulten erantzunak informatzeko baino ez direla, eta, ondorioz, ez direla irizpide lotesleak, ez dutela ez eskubiderik ez eskubide-itxaropenik sortzen, eta ez dutela inolako loturarik sortzen dagozkien prozedura-motekin. Gainera, nahitaezko izaera edo izaera loteslerik ez dutenez, erantzun horien hartzaile diren organoek, hala badagokio, horietan jasotako iritziarekin bat ez datorren erabakia hartu ahal izango dute azkenean.
Buletin honetan jasotzen diren kontsulten erantzunek erantzuna emateko unean indarrean dagoen araudiaren arabera planteatutako galderei erantzuten diete, eta, beraz, erantzun horiek ondorengo lege-aldaketen edo ebazpen judizialen eragina jasan dezakete.