Lanaldi berezia duten funtzionarioek, oro har, kontziliazio-neurriak hartzeko aukerari buruzkoa da gaia, eta, bereziki, ordutegi finkoaren aldaketari buruzkoa, gehienez ere bi ordukoa, bizitza pertsonala, familiakoa eta lanekoa uztartzearekin zuzenean lotutako arrazoiengatik.

Lehenik eta behin, aplikazio-esparru juridikoa aztertu behar da. Esparru horretan, gogoratu behar da administrazio publikoek eskumena dutela beren zerbitzuko langileen lan-denboraren antolamendua ezartzeko, TREBEPen 47. eta 51. artikuluetan ezarritakoaren arabera.

Hala, Estatuko Administrazio Orokorraren esparruan, Funtzio Publikoaren Estatu Idazkaritzaren 2019ko otsailaren 28ko Ebazpena aplikatu behar da, zeinaren bidez Estatuko Administrazio Orokorraren eta haren organismo publikoen zerbitzura dauden langileen lanaldi eta lan-ordutegiei buruzko jarraibideak ematen baitira.

Kontsultan, berariaz aipatzen dira familia eta lana bateragarri egiteko neurriak; zehazki, ordutegi finkoa gehienez ere bi ordutan aldatzea, Lanaldi eta Ordutegien Jarraibideen 8.4 atalean jasota dagoen bezala:

“Salbuespen gisa, giza baliabideen arloko organo eskudunek ordutegi finkoa aldatzeko baimena eman ahal izango dute, pertsonalki eta aldi baterako, gehienez bi ordutan, bizitza pertsonala, familiakoa eta lanekoa uztartzearekin zuzenean lotutako arrazoiengatik, eta guraso bakarreko familien kasuan.”

Egindako kontsultan, Lanaldi eta Ordutegien Jarraibideen 8.4 atalean aurreikusitako ordutegia aldatzeko neurriari buruz galdetu da modu abstraktuan, neurri hori eskatzea eragin duen adiskidetze-kasu zehatzari buruzko informazio gehiagorik eman gabe.

Agindu horrek hitzez hitz dioena kontuan hartuta, hau ondorioztatzen da: lehenik, egitatezko kasu jakin bat dagoela justifikatu behar da, honako honi dagokionez: “bizitza pertsonala, familiakoa eta lanekoa uztartzearekin zuzenean lotutako arrazoiak, eta guraso bakarreko familien kasuetan”. Hala, langileen unitate eskudunak kasu jakin bakoitzean egoera hori gertatzen den baloratu beharko du.

Halaber, 8.4 atalaren funtsa da itxiera klausula bat sartzea, langile unitateei ahalmena emango diena izaera pertsonaleko enplegatu publikoen ordutegi finkoa aldatzeko, 8. atalak konpondu ez duen behin-behineko egoera bati erantzuteko. Hain zuzen ere, artikuluak berak jasotzen du salbuespenezko neurria dela, eta, beraz, modu murriztailean eta epe mugatuan eman behar dela.

Kasu honetan, kontsultatik ezin da ondorioztatu zein egoera behar duen ordutegiaren malgutzeak. Beraz, eskatzaileak informazio guztia eman behar dio Administrazioari, langileen unitateari aukera eman diezaion, hala badagokio, lan-ordutegia aldatzearen egokitasuna baloratzeko, salbuespen gisa.

Aurrekoa kontuan hartuta, planteatutako auzia dedikazio bereziko lanaldia duten langileei ordutegi finkoa gehienez bi ordutan aldatzeko aukera aitortzean datza.

Ebazpenaren 8.4 atalak ordutegi finkoa aldatzeko aukera zehazten du, kontziliazioa dela-eta. Hala ere, ez du ezer zehazten aldaketa horri nork heldu diezaiokeen.

Arauketan zehaztasunik ez dagoenez, eta arauaren interpretazio-ariketa sistematikoari eta teleologikoari jarraiki, zaila da ondorioztatzea, manuaren hitzez hitzeko edukitik, lanaldi berezia duten langileei murrizketa ezarri nahi zaiela.

Bestalde, apartatu horrek ez du modu zehatzean eragozten apartatu horretan aurreikusitako adiskidetze-neurriak dedikazio bereziko erregimenean lanaldia duten funtzionarioei aplikatzea; ez, ordea, interes partikularragatiko lanaldi-murrizketarako berariaz ezartzen dena, 2019ko otsailaren 28ko Ebazpenaren 5.2 apartatuan.

Neurri horiek aplikatzeko moduari dagokionez, ordutegi-malgutasuna behar bezala aplikatzeko, jokoan dauden bi interesen balantzea egin behar da: batetik, interes orokorra, funtzionarioak zerbitzu publikoa emanez asetzen eta bermatzen dena; eta, bestetik, enplegatu publikoaren familia- eta lanbide-bizitza bateragarri egitea.

Ordutegien malgutasunerako neurrien bidez, bizitza profesionalak pertsonalari lotuta dakarren zama murriztu nahi dute, hau da, jarduera publikoa eta bizitza pribatua erraztu, baina bi egoerak uztartzeko saiakera horrek ezin du, inolaz ere, agindutako zerbitzu publikoak eten, murriztu edo okertu. Beti interes orokorrei eman behar zaie lehentasuna norbanakoen interesen aurretik, eta, beraz, zerbitzu publikoaren jarraitutasunak eta bermeak lehentasuna izan behar du, ordutegi-malgutasunaren edo lanaldi- eta ordutegi-araubidearen beste edozein aldaketaren aurretik, baldin eta horrek interes orokorrei eta herritarren eskubideei kalte edo kalte egin badiezaieke.

Era berean, kontuan hartu behar da 2019ko otsailaren 28ko Ebazpenean lanaldia banatzeko ezarritakoa.

Horrela, 4. idatz-zatiak, dedikazio bereziko erregimeneko lanaldiari buruzkoak, honako hau xedatzen du:

“Dedikazio berezikotzat jotzen diren lanpostuak betetzen dituzten langileen lanaldia 40 ordukoa izanen da astean, zerbitzuaren beharrak direla-eta salbuespenez behar den ordu gehikuntza galarazi gabe. (…)”

4. atalak ez du xedatzen dedikazio bereziko lanaldiak goizekoa eta arratsaldekoa izan behar duenik, baina kontsultan emandako datuen arabera, zentro horretan dedikazio bereziko lanaldia goiz eta arratsaldeko lanaldian banatzen da.

Lanaldiaren banaketa horri dagokionez, Ebazpenaren 3.2.b) atalak honako hau ezartzen du:

“3.2 Asteko lanaldiaren banaketa honela egingo da:

b) Goizeko eta arratsaldeko lanaldia. Lantokiko presentzia-ordutegi finkoa 9:00etatik 17:00etara izango da, astelehenetik ostegunera, eta bazkaltzeko etenaldia ez da benetako lantzat hartuko, eta gutxienez ordu-erdikoa izango da; ostiraletan, berriz, 9:00etatik 14:30era izango da. Dena den, jendearentzako etenik gabeko irekiera-bulegoetan lan egiten duten langileei ere ordutegi berezia aplikatuko zaie. Lanaldiaren gainerakoa, asteko hogeita hamazazpi ordu eta erdi edo berrogei ordu bete arte, dedikazio-erregimenaren arabera, ordutegi malguan egingo da 7:00etatik 9:00etara, astelehenetik ostiralera, eta 17:00etatik 18:00etara, astelehenetik ostegunera, eta 14:30etik 15:30era, ostiraletan.”

Hau da, lantokiko presentzia-ordutegi finkoa 9:00etatik 17:00etara izango da; beraz, interesdunak 15:30etan irteteko eskatzen badu, bere idatzian adierazten den bezala, Zuzendaritza Zentro honen iritziz a priori posible izango litzateke, Ebazpenaren 8.4 atalak ordutegi finkoa gehienez 2 orduz malgutzeko aukera aurreikusten baitu.

Aurrekoaren arabera, ondoriozta daiteke dedikazio bereziko erregimenean dauden funtzionarioek eska ditzaketela 2019ko otsailaren 28ko Ebazpenaren 8.4 apartatuan aurreikusitako adiskidetze-neurriak. Hala ere, kontuan hartu beharko da salbuespenezko eta aldi baterako neurria dela, eta, beraz, neurri hori zer aldirako eskatzen den zehaztu beharko da; gainera, zerbitzuaren premien mende egongo da, eta ezingo du ekarri agindutako zerbitzu publikoak etetea, murriztea edo okerragotzea.

Aurreko guztia gorabehera, gogoratu behar da, zuzendaritza nagusi honen eskumenen araubidearen arabera, zuzendaritza nagusi honek egiten dituen kontsulten erantzunak informatzeko baino ez direla, eta, ondorioz, ez direla irizpide lotesleak, ez dutela ez eskubiderik ez eskubide-itxaropenik sortzen, eta ez dutela inolako loturarik sortzen dagozkien prozedura-motekin. Gainera, nahitaezko izaera edo izaera loteslerik ez dutenez, erantzun horien hartzaile diren organoek, hala badagokio, horietan jasotako iritziarekin bat ez datorren erabakia hartu ahal izango dute azkenean.

Buletin honetan jasotzen diren kontsulten erantzunek erantzuna emateko unean indarrean dagoen araudiaren arabera planteatutako galderei erantzuten diete, eta, beraz, erantzun horiek ondorengo lege-aldaketen edo ebazpen judizialen eragina jasan dezakete.