Planteatutako gaia 12 urtetik beherako seme-alaba zaintzeko legezko zaintza-baimenaren aplikazioari buruzkoa da, alde batetik, aplikatu beharreko lanaldi-murrizketaren ehunekoari dagokionez, eta, bestetik, Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuaren Legearen testu bategina (TREBEP) onartzen duen urriaren 30eko 5/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren 48.h) artikuluak lanaldi horri buruz egiten duen aipamenari dagokionez.

Hala, lehenik eta behin, aplikatu beharreko esparru juridikoa aztertu behar da. Hortaz, TREBEPen 48.h) artikuluak aitortu egiten du funtzionario publikoen baimena:

“Legezko zaintza dela-eta, funtzionarioak hamabi urtetik beherako adingaberen bat, arreta berezia behar duen adindunen bat edo ordaindutako jarduerarik egiten ez duen desgaituren bat zuzenean zaintzen badu, lanaldia murrizteko eskubidea izango du, ordainsariak neurri berean murriztuta.

Eskubide bera izango du familiako kideren bat zaindu behar duen funtzionarioak, baldin eta odol-ahaidetasuneko edo ezkontza-ahaidetasuneko bigarren mailara artekoa bada, eta adinagatik, istripuagatik edo gaixotasunagatik ezin bada bere kabuz moldatu eta ez badu ordaindutako jarduerarik egiten.”

TREBEPen laugarren xedapen gehigarriaren arabera, Funtzio Publikoko Legeak eta horiek garatzeko erregelamenduzko arauak eman arte, administrazio publiko bakoitzean indarrean jarraituko dute giza baliabideak antolatzeari, planifikatzeari eta kudeatzeari buruz indarrean dauden araudiek, EBEPen ezarritakoaren aurka ez dauden bitartean.

Horregatik, ulertu behar da indarrean jarraitzen duela EBEPen Funtzio Publikoa Erreformatzeko Neurriei buruzko abuztuaren 2ko 30/1984 Legearen 30.1.g) artikulua eta Funtzio Publikoa Erreformatzeko Neurriei buruzko abuztuaren 2ko 30/1984 Legearen 30.1.f) artikulua garatzen duen abenduaren 11ko 2670/1998 Errege Dekretua urratzen ez dituen bitartean. Abenduaren 11ko 2670/1998 Errege Dekretuaren artikulu bakarrak, honako hau xedatzen du:

“1. Funtzionarioak, legezko zaintza dela-eta, bere zuzeneko ardurapean baldin badu sei urtetik beherako umeren bat, dedikazio berezia behar duen adindunen bat, edo ordaindutako lanik egiten ez duen elbarri psikiko, fisiko edo sentsorialen bat, lanaldia erdiraino murrizteko eskubidea izango du, eta lansariak ere proportzionalki murriztuko zaizkio.

2. Ingalaterra Murrizketa horri aplikatu beharreko ordu-balioa kalkulatzeko, honako hauek hartuko dira oinarritzat: funtzionarioak jasotzen dituen hileko ordainsari osoak zati dagokion hileko egun naturalen kopurua, eta, aldi berean, emaitza hori funtzionarioak, batez beste, egun bakoitzean bete behar dituen ordu-kopuruarekin.

3. Olaizola II Unitateko lanaren antolakuntzak ahalbidetzen duenean, funtzionarioari bere interes pertsonaletarako komeni zaion lanaldi zatia emango zaio.”

Aurrekoa kontuan hartuta, planteatu den lehenengo galdera lanaldi-murrizketa zein ehunekoraino aplikatu ahal izango den da. 2670/1988 Errege Dekretuak hitzez hitz dioena kontuan hartuta, lanaldiaren erdiraino izango da, lansarien murrizketa proportzionalarekin.

Planteatutako bigarren kontsultari dagokionez, hau da, “lanaldia” terminoa argitzeari dagokionez, jakinarazten da funtzionarioak, hasiera batean, lanaldi-zati bat aukeratu dezakeela murrizketaz gozatzeko, bere interes pertsonalen arabera, baina Administrazioak funtzionarioaren hautaketa hori aldatzeko ahalmena du, lan egiten duen unitatearen antolamendu-beharrek hala eskatzen badute.

Hala, Administrazioarekiko Auzien Salaren Hirugarren Atalaren abenduaren 7ko 842/2007 Epaiaren hirugarren oinarri juridikoak honako hau ezartzen du abenduaren 11ko 2670/1998 Errege Dekretuari dagokionez:

“Arau horrek baldintzatu egiten du funtzionarioak bere interesei komeni zaion lanaldi-zatia hautatzea, unitateko lana antolatzeak horretarako aukera eman dezan; horrek esan nahi du Administrazioak nahitaez eman behar duela lanaldi-murrizketa, hautemateko inolako tarterik gabe, baldin eta 30.1 artikuluaren g) letran jasotako egitate-aurrekontuak betetzen badira, hau da, legezko zaintza dela-eta funtzionario batek hamabi urte baino gutxiagoko adingabe bat zaindu behar badu bere zuzeneko zaintzapean, baina, hala ere, langileak aukeratu behar badu bere lanaldia murriztea, bere interes pertsonalen arabera.....

(…) baimenaren arauketak funtzionarioaren eskubide subjektiboa eratzen du, eta ez dago baldintza ebazleren edo karga modalen menpe; izan ere, Legeak edo 2670/1998 Errege Dekretuak hala esango balute, eta egia esan, ez dute ordutegia murrizteko eskubidea mugatzen, baizik eta adingabearen gehienezko adina (sei edo hamabi urte) betetzeko eskubidea. Beraz, baimen baten legezko konfigurazioan murrizketa horiek egon ezean, Administrazioak ezin du hori murriztu, horretarako legezko oinarririk gabe; beraz, Errege Dekretu honen arabera, Dekretu honetan ezarritako ordu-murrizketaren arabera, ordu-murrizketaren arabera, ordu-murrizketa egin daiteke.

Egindako galderaren analogiaz, Malagako Lan Arloko 4. Epaitegiaren apirilaren 18ko 112/2005 epaira jo daiteke, zeinak, bere hirugarren oinarri juridikoan, hau xedatzen baitu:

“Nolanahi ere, Epaitegi honek aztertu behar duen kasuaren antzekoa (…) Andaluziako Justizia Auzitegi Nagusiaren Lan Arloko Salak ebatzi du (Malagan du egoitza). Izan ere, Langileen Estatutuaren 37.5 artikuluak –auto hauetan aztertutako manuari dagokiona, 33.1.g) artikulua– zehazten du lan-denbora egunero murriztea dela, eta, beraz, kontuan hartu behar da Auzitegiak eskatu duen 582/01 epaiaren arabera, adingabeen kopurua zaindu behar dela.” (martxoaren 22ko epaiaren arabera).

Bi epai horietatik interpreta daiteke “lanaldi” terminoa “eguneroko lanaldiari” dagokiola, Administrazioarekiko Auzietako Salaren Hirugarren Sekzioaren abenduaren 7ko 842/2007 epaiak honako hau aipatzen duen bitartean:funtzionarioak lanaldia murrizteko duen eskubideaz baliatzeko erabil dezakeen ordu-tartea” eta Malagako Lan Arloko 4. Epaitegiaren apirilaren 18ko 112/2005 epaiak, martxoaren 22ko 582/01 epaiari dagokionez, berariaz adierazten du ondorengoa ulertu behar dela:egunerokoa izan behar du”.

Gauza bera adierazi du Estatuko Administrazio Orokorreko Zerbitzuen Ikuskaritzako Zuzendariordetza Nagusiak, zeinak, 2010eko abenduaren 3ko txostenean, lanaldia egunerokoa dela ulertu behar dela ezartzen baitu eta honako oinarri hauetan oinarritzen baita:

“- “Lanaldia” esapidea ez dago definituta ez EPOEn ez Langileen Estatutuan.

Espainiako Errege Akademiaren Hiztegiak “egun” gisa definitzen du “jardunaldia” bere lehen adieran, bigarrena “eguneroko lanaren iraupen denbora” izanik.

Hedaduraz, “lanaldia” terminoak lan-astearen, lan-hilabetearen eta lan-urtearen zenbaketari ere egin diezaioke erreferentzia.

- EPOEren 48. artikuluak beren-beregi ahalbidetzen du, f atalean, lanetik irteteko ordua metatzea, hamabi hilabete baino gutxiagoko seme-alaba edoskitzeagatik lanaldi osoetan jasotzeko eskubidea dagoen ordua, hain zuzen.

Pentsa daiteke, h atalean aukera hori adierazten ez denez, eguneko lanaldiaren hasiera orokorrean egon behar dela.

- Estatuko Administrazio Orokorraren zerbitzupeko langile zibilen lanaldi eta lan-ordutegiei buruzko jarraibideak ematen dituen Administrazio Publikorako Idazkaritza Nagusiaren 2005eko abenduaren 20ko Ebazpenean, lanaldia aipatzen da, batzuetan egunekoa eta beste batzuetan astekoa den esanahiarekin.

Hala, 4.B) Lehenengo Atalak honako hau dio: “Estatuko Administrazio Orokorreko lanaldi orokorraren gehieneko iraupena asteko hogeita hamazazpi ordu eta erdikoa izango da (…)”.

Hala ere, ebazpen berean, laugarren atalean, “Interes partikularragatik murriztutako lanaldia” aipatzen denean, lanaldi-murrizketa egunekoa da, eta ezin da eskubidearen xede den aldia astero metatu.

Halaber, “ordu-malgutasunerako neurri gehigarriak”, bigarren zenbakiko 4. puntuan ezarritakoak, egunero aplikatzen dira”.

Aurreko guztia kontuan hartuta, 12 urtetik beherako seme-alaba zaintzeko legezko zaintza-baimenaren lanaldi murrizketa lanaldiaren erdiraino irits daiteke, “lanaldi” hitza eguneko lanaldi gisa ulertuta, eta ez asteko lanaldi gisa; beraz, ezin izango dira murrizketa-aldi desberdinak pilatu, ez eta egun osoetan hartu ere.

Aurreko guztia gorabehera, gogoratu behar da, zuzendaritza nagusi honen eskumenen araubidearen arabera, zuzendaritza nagusi honek egiten dituen kontsulten erantzunak informatzeko baino ez direla, eta, ondorioz, ez direla irizpide lotesleak, ez dutela ez eskubiderik ez eskubide-itxaropenik sortzen, eta ez dutela inolako loturarik sortzen dagozkien prozedura-motekin. Gainera, nahitaezko izaera edo izaera loteslerik ez dutenez, erantzun horien hartzaile diren organoek, hala badagokio, horietan jasotako iritziarekin bat ez datorren erabakia hartu ahal izango dute azkenean.

Buletin honetan jasotzen diren kontsulten erantzunek erantzuna emateko unean indarrean dagoen araudiaren arabera planteatutako galderei erantzuten diete, eta, beraz, erantzun horiek ondorengo lege-aldaketen edo ebazpen judizialen eragina jasan dezakete.