Planteatutako auzia da ea posible ote den enplegatu publiko bati, alde bakarrez, norbere kontuetarako baimen-egun bat kentzea, bere lanpostura joan ez delako aurreko eguneko arratsaldean eta gauean elurte asko erori delako probintzia batzuetan, uste baitu elurte hori ezinbesteko arrazoia dela eta aipatutako datan ezin dela lantokira joan.

Hala, lehenik eta behin, aplikatu beharreko esparru juridikoa aztertu behar da. Urriaren 30eko 5/2015 Legegintzako Errege Dekretuak, Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuaren Legearen testu bategina onartzen duenak (aurrerantzean, TREBEP), hau xedatzen du azken xedapenetako laugarrenaren bigarren apartatuan:

“Funtzio Publikoko Legeak eta horiek garatzeko erregelamenduzko arauak eman arte, administrazio publiko bakoitzean indarrean egongo dira giza baliabideak antolatzeari, planifikatzeari eta kudeatzeari buruz indarrean dauden arauak, estatutu honetan ezarritakoaren aurkakoak ez diren bitartean”.

Hori dela eta, indarrean jarraituko dute TREBEPen aurreko xedapenek, haren aurkakoak ez badira. Hori da, hain zuzen ere, Estatuko Funtzionario Zibilen Lege Artikulatua onartzen duen otsailaren 7ko 315/1964 Dekretuaren 77. artikulua. Honela dio:

“1. Funtzionarioek bulegoa, bulegoa edo zerbitzua ematen duten tokia dagoen udalerrian bizi beharko dute.

2. Ingalaterra Arrazoi justifikatuak direla medio, saileko idazkariordeak egoitza beste leku batean izatea baimendu ahal izango du, baldin eta hori bateragarria bada karguaren berezko zereginak zehazki betetzearekin”.

Beraz, saileko idazkariordeak, kasu zehatzaren inguruabarrak kontuan izanik, baimena eman ahal izango du funtzionario bat bulegoa edo lantokia dagoen udalerriaz bestelako udalerri batean bizi dadin. Lantokia ez den beste udalerri batean bizitzeak ez du berekin ekarriko eginkizunak betetzea murriztea edo lan-ordutegia aldatzea, ezinbesteko kasuak alde batera utzi gabe.

Beraz, lantokia dagoen udalerria ez den beste udalerri batean bizitzeko baimenak berekin dakar gertatzen diren inguruabarrak aztertzea eta horietatik ondorioztatzea, ez dela lan-ordutegia aldatuko eta ez dituela eginkizunak gutxituko. Beraz, lantokira ez agertzean, justifikatuak izan edo ez, lantokia dagoen udalerrian bizi balira aplikatuko liratekeen arau berberak aplikatuko dira.

Dagokion baimena lortu ondoren, eta kontsultaren xede diren kasuetan betetzat jotzen denez, egokia dirudi adieraztea kontsultan aipatutako langileek Correos y Telégrafos, S.A. Estatuko Sozietatean lan egiten zutela. Langile horiek, TREBEPen xedatutakoaren arabera, Correos y Telégrafos, S.A. Estatuko Sozietatean lan egiten duten langileen araubide espezifikoa bete behar dute.

TREBEPen 5. artikuluak Correos y Telégrafos Estatu Sozietateko langileak arautzen ditu:

“Posta eta Telegrafoetako Estatu Sozietateko funtzionarioak beren arau espezifikoen arabera arautuko dira, eta, modu osagarrian, estatutu honetan xedatutakoaren arabera.

Langile lan-kontratudunak arautzeko, lan-arloko legeria eta hitzarmenez aplikatu beharreko gainerako arauak erabiliko dira.”

14/2000 Legearen 58. artikuluak Sozietatearen Sorrera onartzen du, ondoren martxoaren 5eko 370/2004 Errege Dekretuak Estatuko Sozietate horren Langileen Estatutua onartzen du, baina Laneko Zuzendaritza Nagusiaren 2011ko ekainaren 10eko Ebazpenak xedatzen du Correos y Telégrafos, S.A. Estatuko Sozietatearen III. Hitzarmen Kolektiboaren erregistroan inskribatzea eta argitaratzea, eta indarrean dago, gaur egun, eragindako eskubideak eta betebeharrak berariaz aipatzen ditu.

Aipatu III. Hitzarmen Kolektiboaren 58. artikuluak baimen ordainduak arautzen ditu:

“Enpresako langileek, behar bezala justifikatu ondoren, ordaindutako baimenak eskatzeko eskubidea izango dute, denbora eta arrazoi hauengatik:

p) Urte natural bakoitzeko sei egun, edo zati proportzionala urtebete baino gutxiagoko kontratuetan, gai partikularretarako baldin eta aurreko puntuetan sartzen ez badira; zerbitzuaren beharrek hala ahalbidetzen badute, gai partikularretarako egunak arauzko oporrei gehitu ahal izango zaizkie.”

83. artikuluak xedatzen du zer jarduketa edo ez-egite joko diren falta arintzat:

“Hauek hartuko dira hutsegite arintzat:

c) Bidezko arrazoia dela-eta lanera ez joatea behar besteko aurrerapenarekin ez jakinaraztea.”

86. artikuluak, berriz, dagokion zehapen-araubidea ezartzen du:

“Hutsegiteen kalifikazioaren arabera, zehapen hauek jarri ahal izango dira:

a) Hutsegite arinengatik:

Idatzizko ohartarazpena.

Enplegua eta soldata kentzea, bi egunez gehienez.

(...) Oporrak gutxitu edo langilearen atseden-eskubideak gutxitu ditzakeen zehapenik ezin izango da ezarri, ez eta ondasunen gaineko isunik ere.”

Aurrekoa kontuan hartuta, honako hauek hartu beharko dira kontuan: Estatuko Sozietateko langileek norberaren kontuetarako baimen-egunak hartzeko duten eskubidea, justifikatutako arrazoiren batengatik lanera joan ez izana behar besteko aurrerapenarekin ez jakinaraztea falta arintzat hartzea, idatziz ohartaraziz edo enplegua eta soldata gehienez bi egunez etenez zigortua izateko aukera, eta zehapen horrek langilearen opor-egunei edo atseden-egunei eta hartzekoei eragiteko ezintasuna.

Hori dela eta, Zuzendaritza Nagusi honen iritziz, hutsegite arinagatik norbere kontuetarako egun bateko deskontua egitea, hasiera batean aplikagarria den legediari kasu eginez, hau da, Sociedad Estatal “Correos y Telégrafos, S.A.” enpresaren hitzarmen kolektiboari kasu eginez, ezinezkoa da, ez baitago berariaz jasota.

Bestalde, beste administrazio-erakunde batzuetan deskribatutako egoeren aurrean nola jokatu behar den jakiteko informazio gehigarria eskatzen denez, Funtzio Publikoaren Estatu Idazkaritzaren 2019ko otsailaren 28ko Ebazpenaren hamaikagarren atala aipatu behar da. Ebazpen horren bidez, Estatuko Administrazio Orokorraren eta haren organismo publikoen zerbitzura dauden langileen lanaldi eta lan-ordutegiei buruzko jarraibideak ematen dira.

“11.2 Halaber, lanera ez bertaratzea, berandu iristea edo lanpostuan jarraitzea, arrazoia edozein dela ere, gertatzen diren enplegatu publikoek zentro bakoitzean egon behar den ordutegi-kontrolerako sisteman erregistratu beharko dituzte.

Lanera ez agertze horiek egiteko, berehala jakinarazi behar zaio dagokion unitateko arduradunari, eta, ondoren, justifikatu egin behar dira. Justifikazio hori berehala helaraziko zaio giza baliabideen arloan eskumena duen organoari. (…)

11.8 Epigrafe honetan aurreikusitako absentzia-egiaztagiriak edo bajako parte medikoa Gizarte Segurantzako erregimen aplikagarrian ezarritako baldintza eta epeetan aurkeztu beharra betetzen ez bada, ebazpen honen 12.2 atalean, justifikatu gabeko absentziei buruzkoan, xedatutakoa beteko da; horren arabera, hartzekoen kenkari proportzionala aplikatuko da”.

Hala ere, Lanaldiari eta ordutegiari buruzko Ebazpenaren azken atala Estatuko Idazkaritzaren eta Ogasun eta Aurrekontuen 2010eko urtarrilaren 4ko Ebazpenari jarraiki ulertu behar dugu. Ebazpen horren bidez jarraibideak eman ziren abuztuaren 2ko 30/1984 Legearen aplikazio-eremuan dauden funtzionarioen nominei buruz, Estatuko Langileen Estatutuari buruzko apirilaren 12ko 7/2007 Legearen azken xedapenetako laugarrenaren arabera, eta artikulu horiek 2010eko ekitaldirako Estatuko Langileen Aurrekontu Orokorren 2. atalean xedatutako ordainsariak eguneratu ziren.

“Laneko arauzko lanaldiaren eta funtzionarioak benetan egiten duenaren arteko diferentziak, hilero zenbatuta, hartzekoen kenkari proportzionala ekarriko du, justifikaziorik egon ezean”.

Hala ere, hala dagokionean, TREBEPen eta Estatuko Administrazioko Funtzionarioen Diziplina Araubideari buruzko Erregelamendua onartzen duen urtarrilaren 10eko 33/1986 Errege Dekretuan xedatutako hutsegiteen eta zehapenen araubidea aplikatuko da.

Aurreko guztia kontuan hartuta, eta Zuzendaritza Zentro honen irizpidearen arabera, jakinarazten da ezen, baimena eman ondoren, absentziak justifikatuak izan edo ez, lehen finkatutako araubide juridikoaren arabera jokatuko dela.

Egindako oharrak alde batera utzi gabe, adierazi behar da, joan-etorrietan gorabeherak izanez gero, greba asko egin delako edo ezinbesteko beste egoera batzuk gertatu direlako, funtzionarioak berehala jakinarazi beharko dizkiola inguruabar horiek unitateko arduradunari, eta geroago justifikatu beharko duela atzerapenaren arrazoia.

Kasu horietatik kanpo, kudeaketa-zentroak egoki iritziz gero, hartzekoen murrizketa proportzionala edo lehen aipatutako diziplina-araubidea aplikatu ahal izango da, baina legeria aplikagarrian ez da berariaz adieraziko azaldutako jokabidea kontsultan adierazitako moduan zehatzeko aukera.

Aurreko guztia gorabehera, gogoratu behar da, zuzendaritza nagusi honen eskumenen araubidearen arabera, zuzendaritza nagusi honek egiten dituen kontsulten erantzunak informatzeko baino ez direla, eta, ondorioz, ez direla irizpide lotesleak, ez dutela ez eskubiderik ez eskubide-itxaropenik sortzen, eta ez dutela inolako loturarik sortzen dagozkien prozedura-motekin. Gainera, nahitaezko izaera edo izaera loteslerik ez dutenez, erantzun horien hartzaile diren organoek, hala badagokio, horietan jasotako iritziarekin bat ez datorren erabakia hartu ahal izango dute azkenean.

Buletin honetan jasotzen diren kontsulten erantzunek erantzuna emateko unean indarrean dagoen araudiaren arabera planteatutako galderei erantzuten diete, eta, beraz, erantzun horiek ondorengo lege-aldaketen edo ebazpen judizialen eragina jasan dezakete.