Gai hau erakunde sindikal adierazgarrienetan hautapenezko karguak dituztenei aitortu behar zaien administrazio-egoerari buruzkoa da.

Hala, lehenik eta behin, aplikatu beharreko esparru juridikoa aztertu behar da, honako hauek osatua: Askatasun Sindikalari buruzko abuztuaren 2ko 11/1985 Lege Organikoa (LOLS aurrerantzean), Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuaren Legearen testu bategina (urriaren 30eko 5/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren bidez onartua) eta harekin bat datorren araudia, bai eta Konstituzio Auzitegiaren urtarrilaren 30eko 18/2003 epaiaren ondoriozko irizpidea ere.

Planteatutako auzia, SALOn aurreikusitakoaren arabera hautapenezko sindikatu-karguak dituzten funtzionarioei zein administrazio-egoera aitortu behar zaien zehaztean oinarritzen da, bertan aurreikusitako bermeak kontuan hartuta.

Horri dagokionez, abuztuaren 2ko 11/1985 Lege Organikoaren 9.1.b) artikuluak honako hau ezartzen du:

“1. Ordezkagaitasun nagusia duten sindikatuetan probintzia-, autonomia- edo estatu-mailako hautetsi-karguak dituztenek honako eskubide hauek izango dituzte: (…)

b) Nahitaezko eszedentziarako eskubidea, edo funtzio publikoaren eremuko egoera baliokiderako eskubidea, lanpostua gordetzeko eskubidearekin eta ordezkaritza-karguak dirauen bitartean aintzinatasuna zenbatzeko eskubidearekin. Utzi eta hurrengo hilabetean itzuli beharko dute lanpostura”.

Hala ere, ez TRLEBEPek ez garapen-araudiak ez dute berariaz ezartzen zer administrazio-egoeratan geratuko liratekeen ordezkaritza handieneko erakunde sindikaletan probintzia-, autonomia- edo estatu-mailako hautetsi-karguak dituzten funtzionarioak. Hau da, ez du zehazten Askatasun Sindikalari buruzko Lege Organikoan hautapenezko karguak dituztenen lanpostu-erreserbaren irismena eta antzinatasun-zenbaketa.

Hala ere, Konstituzio Auzitegiak urtarrilaren 30eko 18/2003 Epaian, funtzio publikoaren arloko egoera baliokidea ukatu zitzaion karrerako funtzionario batek jarritako babes-errekurtsoaren ondorioz eman duenean, manu horren norainokoa zehaztu du, eta, laburpen gisa, honako hau ezarri du:

Lehenengoa. SALOren 9.1 artikuluaren b) letran zehaztutako eskubidea askatasun sindikalaren oinarrizko eskubidean txertatzea, eskubide horren eduki osagarri gisa.

Bigarrena. Arau hori, berez, osoa da, eta ez du kanpoko osagarririk behar antolatzeko zuzeneko eta berehalako eraginkortasuna izateko. Hau da, araua eraginkorra izateko, ez da funtzionario-estatutuan jaso behar.

Hirugarrena. Funtzio Publikoa Erreformatzeko Neurriei buruzko 30/1984 Legean (gaur egun TRLEBEP) eta harekin bat datorren araudian funtzio publikoaren eremuko nahitaezko eszedentziaren egoera baliokidea zein den arautu gabe egoteak ezin du oztopatu gaur egun duen eraginkortasuna; izan ere, arau horrek, zalantzarik gabe, eskubidea ematen die artikulu horretan definitutako legezko egoeran dauden funtzionarioei lanpostua erreserbatzea eta antzinatasuna zenbatzea dakarren egoera baterako, ordezkaritzako karguan jarduten duten bitartean.

Laugarrena. Araua aplikatzeko beharra, araua ordenamendu juridikoan dagoen bitartean; bestela, oinarrizko eskubide bat urratuko litzateke, hain zuzen ere, askatasun sindikalerako eskubidea.

A la vista de dicha Sentencia, cabría entender que la expresión “egoera baliokidea funtzio publikoaren eremuanAipatutako Lege Organikoaren 9.1 b) artikuluan aurreikusitako “zerbitzu bereziena izango litzateke, hori baita lan-arloko nahitaezko eszedentziaren ondorioei gehien egokitzen zaiena: lanpostu-erreserba eta antzinatasunaren zenbaketa.

Aurrekoa gorabehera, kontuan hartu behar da, TRLEBEPen 87.2 artikuluan xedatutakoarekin bat etorriz (30/1984 Legearen hogeita bederatzigarren artikuluko 2. paragrafoak ere adierazten duen bezala), zerbitzu berezietako funtzionarioek betetzen duten benetako lanpostuari edo karguari dagozkion ordainsariak jasoko dituztela, eta ez karrerako funtzionario gisa dagozkienak, une bakoitzean aitortuta dituzten hirurtekoak jasotzeko eskubideari kalterik egin gabe.

Aurreko guztia gorabehera, gogoratu behar da, zuzendaritza nagusi honen eskumenen araubidearen arabera, zuzendaritza nagusi honek egiten dituen kontsulten erantzunak informatzeko baino ez direla, eta, ondorioz, ez direla irizpide lotesleak, ez dutela ez eskubiderik ez eskubide-itxaropenik sortzen, eta ez dutela inolako loturarik sortzen dagozkien prozedura-motekin. Gainera, nahitaezko izaera edo izaera loteslerik ez dutenez, erantzun horien hartzaile diren organoek, hala badagokio, horietan jasotako iritziarekin bat ez datorren erabakia hartu ahal izango dute azkenean.

Buletin honetan jasotzen diren kontsulten erantzunek erantzuna emateko unean indarrean dagoen araudiaren arabera planteatutako galderei erantzuten diete, eta, beraz, erantzun horiek ondorengo lege-aldaketen edo ebazpen judizialen eragina jasan dezakete.