O ministro para a Transformación Dixital e da Función Pública, Óscar López, e a ministra de Ciencia, Innovación e Universidades, Diana Morant, presentaron hoxe a primeira Estratexia de Tecnoloxías Cuánticas de España 2025-2030, no marco do Foro Global de Tecnoloxía da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE). Con esta iniciativa, aprobada polo Consello de Ministros o 15 de abril, o Goberno de España cumpre co compromiso adquirido co ecosistema de tecnoloxías cuánticas, impulsando unha estratexia cunha visión completa e con investimentos aliñados coa Unión Europea nas tres áreas crave: computación, comunicacións e sensórica.

O orzamento estimado da Estratexia ascende a 808 millóns de euros, provenientes de dúas fontes principais de financiamento: por unha banda, os Fondos FEDER e, doutra banda, o Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia (PRTR). Ademais, ambas as liñas teñen o potencial de atraer investimentos públicos e privados que se estima que poderían elevar o investimento total a uns 1.500 millóns de euros.

“A transformación dixital que atravesamos impulsa tecnoloxías disruptivas que cambiarán o mundo tal e como o coñecemos. Unha delas é a cuántica, onde comeza a intensificarse unha competencia polo liderado global. A carreira pola cuántica non será fácil, pero España pode e debe especializarse en sectores concretos como o das comunicacións cuánticas. Un sector que será transcendental para protexer contornas críticas como as transaccións financeiras ou as redes de distribución enerxética”, valorou o ministro Óscar López.

“A Estratexia de Tecnoloxías Cuánticas que hoxe presentamos supón un paso de xigante para facer de España un país líder neste ámbito”, asegurou a ministra Diana Morant, que subliñou que “investir en investigación cuántica e transferir este coñecemento á industria é apostar pola nosa capacidade para liderar as innovacións disruptivas que van definir o século XXI”.

Aplicación industrial: fármacos, navegación ou riscos climáticos

Na práctica, a Estratexia fomentará o financiamento en infraestrutura e casos de uso de aplicación industrial destas tecnoloxías. Con iso, persegue non só potenciar as fortalezas do ecosistema español, como poden ser as comunicacións cuánticas ou o traballo na criptografía poscuántica, senón tamén aproveitar as oportunidades na sensórica e metrología debido á súa proximidade ao mercado e a súa aplicación dual en ámbitos como a navegación ou a defensa. Por exemplo, cos reloxos cuánticos poderase navegar coñecendo con precisión extrema a posición dos barcos, sen depender de tecnoloxías externas e evitando bloqueos ou posicións alteradas, algo clave en defensa.

Ademais, as tecnoloxías cuánticas poden axudar a planificar de forma ultra precisa as redes eléctricas e depender menos dos combustibles fósiles, apoiar o descubrimento de novos fármacos, simular riscos climáticos para a súa mellor xestión posterior, axudar a crear catalizadores sustentables para fertilizantes ou acelerar o desenvolvemento de materiais avanzados no sector da defensa.

Esta Estratexia ponse en marcha partindo de investimentos realizados en anos anteriores por importe de 300 millóns de euros e coincidindo con Ano Internacional da Ciencia e a Tecnoloxía Cuánticas impulsado pola ONU. Para a súa elaboración organizáronse varias mesas de debate e intercambio co ecosistema de tecnoloxías cuánticas de España, así como cos representantes das comunidades autónomas e as entidades locais.

O desenvolvemento destas tecnoloxías supón, ademais, apoiar a soberanía dixital e a seguridade económica da Unión Europea, aproveitando os beneficios en competitividade que van fortalecer a posición de España e a UE nesta carreira internacional. Segundo datos da Comisión Europea, unha de cada catro pemes cuánticas existentes no mundo está en Europa, unha porcentaxe moi similar ao dos Estados Unidos. Este dato constata as posibilidades reais do liderado global europeo e, en definitiva, do español no mercado mundial das tecnoloxías cuánticas, que se espera que alcance un valor de 173.000 millóns de dólares a nivel global en 2040.

Con esta acción, perséguese alcanzar catro obxectivos estratéxicos en España:

· Reforzar a I+D+I para favorecer a transferencia de coñecemento e facilitar que a investigación chegue ao mercado.

· Crear un mercado español cuántico, fomentando o crecemento e aparición de empresas cuánticas e a súa capacidade de acceder a capital e de satisfacer a demanda.

· Preparar á sociedad para un cambio disruptivo, fomentando a seguridade e a reflexión sobre un novo dereito dixital, a privacidade postcuántica.

· Consolidar el ecosistema cuántico de manera que traccione una visión de país.

Para aproveitar os beneficios destas tecnoloxías e, á vez, mitigar os riscos, establécense sete prioridades cunha serie de iniciativas coordinadas interministerialmente:

· Prioridade 1: Potenciando as empresas españolas en tecnoloxías cuánticas.

· Prioridade 2: Algoritmia e converxencia tecnolóxica entre IA e Cuántica.

· Prioridade 3: España, referente en comunicacións cuánticas.

· Prioridade 4: Demostrando o impacto da sensórica e metrología cuántica.

· Prioridade 5: A privacidade e confidencialidade da información no mundo postcuántico.

· Prioridade 6: Reforzo de capacidades: infraestruturas, investigación e talento.

· Prioridade 7: Un ecosistema español cuántico sólido, coordinado e líder na UE.

Hub de Comunicacións Cuánticas

Como primeira iniciativa que xa materializa estas prioridades, o Consello de Ministros aprobou a pasada semana o Real Decreto de creación do Hub de Comunicacións Cuánticas. Cun investimento de 10 millóns de euros, procedente do Compoñente 16 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, impulsará tres liñas: o desenvolvemento de casos de uso neste ámbito; o fomento da investigación e desenvolvemento da fotónica cuántica; e a posta en marcha de iniciativas de formación e divulgación.

O obxectivo desta iniciativa é unir aos actores públicos clave e singulares do ecosistema español das comunicacións cuánticas para consolidar unha rede de investigación, desenvolvemento e implementación destas tecnoloxías. Deste xeito, o Hub de Comunicacións Cuánticas potenciará a cuántica por todo o territorio, destinando, por exemplo, máis de 2,4 millóns de euros ao Instituto de Ciencias Fotónicas de Cataluña; máis de 1,4 millóns de euros ao Grupo de Investigación en Información e Comunicación Cuántica da Universidade Politécnica de Madrid; 930.000 euros á Fundación Donostia International Physics Center; ou 480.000 euros ao Instituto de Astrofísica de Canarias.

Acto de presentación da Estratexia de Tecnoloxías Cuánticas

A presentación da Estratexia de Tecnoloxías Cuánticas de España 2025-2030, a cargo dos ministros Óscar López e Diana Morant, convocou a todo o ecosistema español e internacional de tecnoloxías cuánticas dos máis de 38 países que forman parte do Foro Global de Tecnoloxía da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE), no marco unha xornada que se celebrou esta mañá no Espazo Fundación Telefónica, en Madrid.

Este foro quixo pór en valor a aposta española no contexto xeopolítico internacional, cambiante e complexo, onde a carreira polo desenvolvemento desta tecnoloxía disruptiva vólvese non só unha oportunidade para España, senón unha necesidade para garantir a soberanía dixital e a seguridade económica.

Ao finalizar o encontro internacional, a secretaria de Estado de Dixitalización e Intelixencia Artificial, María González Veracruz, xunto con o secretario de Estado de Ciencia, Innovación e Universidades, Juan Cruz Cigudosa García, participan, ás 17:30 horas, nun evento de presentación á cidadanía da Estratexia, que ten o obxectivo de divulgar e aproximar á cidadanía os beneficios desta política pública. A entrada é libre ata completar aforo.