Bi gurasoek lan egiten dute eta minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duen seme-alaba adingabea zaintzeagatiko baimena jasotzeko eskubidea dute, baina ama une honetan ez da baimen hori baliatzen ari, baizik eta ama biologikoarentzako jaiotza-baimena; beraz, ez dago eragozpenik beste gurasoak minbiziak edo beste gaixotasun larriren batek eragindako seme-alaba adingabea zaintzeagatiko baimena hartzeko, ordainsariak osorik jasota.
Minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duen seme-alaba adingabea zaintzeko baimena: bi gurasoek lan egitearen irizpidea
Urriaren 30eko 5/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren bidez onartutako Enplegatu Publikoaren Oinarrizko Estatutuaren Legearen testu bateginaren 49. artikuluaren e) idatz-zatiaren aplikazioari buruzko kontsulta egitea planteatzen da, bi gurasoak irakasle funtzionarioak direnean eta ama amatasun-baimenaz gozatzen ari denean.
Zehazki, zalantzan jartzen da “bi gurasoek lan egin dezaten” baldintza betetzat jotzen den, baldin eta ama erditzeagatiko baimenaz gozatzen ari bada, eta, beraz, aitak minbiziak edo beste gaixotasun larri batek eragindako seme edo alaba adingabea zaintzeagatiko baimenaz gozatzeko aukera badu, ordainsariak osorik jasota.
TRLEBEPen 49. artikuluaren e) letrak minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duen seme-alaba adingabea zaintzeko baimena arautzen du, honela:
“e) Seme-alaba adingabea, minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duena, zaintzeko baimena: funtzionarioak eskubidea izango du, baldin eta bi gurasoek, adoptatzaileek, adopzio-helburuko zaintzaileek edo izaera iraunkorreko harreragileek lan egiten badute, lanaldia murrizteko, gutxienez haren iraupenaren erdia, eta ordainsari osoak jasoko ditu bere zerbitzuak betetzen ari den organo edo erakundearen aurrekontuen kontura, ospitaleratzean eta tratamendu jarraituan seme-alaba, adin txikiko seme-alaba, tumore, adopzio, osasun-alaba, gaixotasun edo harrera luze, iraunkor, osasun-hartzaile, osasun-hartzaile edo hartzaile batek eragindako osasun-hartzaile bat zaintzeko............. Ondorio horietarako, seme-alabak edo harrera iraunkorrean edo adopzio-helburuko zaintzan hartutako adingabeak 18 urte betetze hutsa ez da izango lanaldi-murrizketa iraungitzeko arrazoia, baldin eta zainketa zuzenaren, jarraituaren eta iraunkorraren beharrak irauten badu.
Hala ere, 18 urte betetakoan, lanaldia laburtzeko eskubidea aitortu ahal izango zaio bere ardurapeko pertsonak 23 urte bete arte, baldin eta minbizia edo gaixotasun larria diagnostikatuta badago adinez nagusi izan baino lehen, eta, betiere, eskaera egiteko unean aurreko paragrafoetan ezarritako baldintzak egiaztatzen badira, adina izan ezik..
Era berean, langileak lanaldia murrizteko eskubidea izango du, harik eta bere kargura dagoen pertsonak 26 urte bete arte, baldin eta, 23 urte bete aurretik, egiaztatzen badu, gainera, ehuneko 65eko desgaitasuna edo handiagoa duela.
Baldin eta bi pertsona horiek, adopzio-hartzaileek, adopzio-helburuko zaintzaileek edo hartzaile iraunkorrek, subjektu eta gertaera eragile beragatik, baimen horretarako eskubidea izateko behar diren inguruabarrak betetzen badituzte, edo, hala badagokio, Gizarte Segurantzaren Araubidean xede horretarako ezarritako prestazioaren onuradun izan badaitezke, funtzionarioak eskubidea izango du ordainsari osoak jasotzeko bere lanaldiko murrizketa irauten duen bitartean, betiere, baldin eta beste onuradun batek lanaldi osoko prestazioa jasotzeko eskubidea badu, edo Gizarte Segurantzan prestazioa jasotzeko eskubidea, adopzio-eskubidea dela eta, prestazioa jasotzeko eskubidea ez badagokio, lanaldi osoan, prestazioa jasotzeko eskubidea izanik ere. Bestela, lanaldia murrizteko eskubidea baino ez da izango, ordainsariak hein berean murriztuta.
Halaber, biek ala biek organo edo erakunde berean lan egiten badute, aldi berean aritzea mugatu ahal izango du horrek, zerbitzuaren behar bezalako funtzionamendua arrazoitzat hartuta.
Gaixoa ezkontzen bada edo izatezko bikotea osatzen badu, haren ezkontideak edo izatezko bikotekideak izango du baimena jasotzeko eskubidea, baldin eta onuradun izateko baldintzak betetzen dituela egiaztatzen badu.
Lanaldi-murrizketa lanaldi osoetan metatzeko baldintzak eta kasuak erregelamendu bidez ezarriko dira..”
Transkribatutako aginduaren arabera, minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duen adingabearen bi gurasoek lan egiten badute, bietako batek bakarrik jaso ahal izango ditu ordainsari osoak, biek baimen hori baliatzen dutenean.
Kontsulta-idazkian planteatutako kasuan, bi gurasoek lan egiten dute eta minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duen seme-alaba adingabea zaintzeagatiko baimena jasotzeko eskubidea dute, baina ama une honetan ez da baimen hori baliatzen ari, baizik eta ama biologikoarentzako jaiotza-baimena; beraz, ez dago eragozpenik beste gurasoak minbiziak edo beste gaixotasun larriren batek eragindako seme-alaba adingabea zaintzeagatiko baimena hartzeko, ordainsariak osorik jasota.
Hala ere, amak ama biologikoarentzako jaiotza-baimena amaitzen duenean, bi gurasoek minbizia edo beste gaixotasun larriren bat duen seme-alaba adingabea zaintzeko baimena baliatzea erabakitzen badute, kontuan hartu beharko da bietako batek eskubidea izango duela bere ordainsari osoak jasotzeko, baldin eta beste gurasoari, lanaldia murrizteko eskubidearen kalterik gabe, dagokion ordainsari-murrizketa aplikatzen bazaio.
Gainera, biek ikastetxe berean lan egiten badute, ikastetxeak baimena aldi berean hartzeko aukera mugatu ahal izango du, zerbitzuaren behar bezalako funtzionamendua arrazoitzat hartuta.
Aurreko guztia gorabehera, gogoratu behar da, zuzendaritza nagusi honen eskumenen araubidearen arabera, zuzendaritza nagusi honek egiten dituen kontsulten erantzunak informatzeko baino ez direla, eta, ondorioz, ez direla irizpide lotesleak, ez dutela ez eskubiderik ez eskubide-itxaropenik sortzen, eta ez dutela inolako loturarik sortzen dagozkien prozedura-motekin. Gainera, nahitaezko izaera edo izaera loteslerik ez dutenez, erantzun horien hartzaile diren organoek, hala badagokio, horietan jasotako iritziarekin bat ez datorren erabakia hartu ahal izango dute azkenean.
Buletin honetan jasotzen diren kontsulten erantzunek erantzuna emateko unean indarrean dagoen araudiaren arabera planteatutako galderei erantzuten diete, eta, beraz, erantzun horiek ondorengo lege-aldaketen edo ebazpen judizialen eragina jasan dezakete.