Proxecto de Orde pola que se establecen criterios xerais para a adaptación de medios e tempos e a realización de axustes razoables nos procesos selectivos para o acceso ao emprego público de persoas con discapacidade

A Constitución Española, no seu artigo 9.2, establece que corresponde aos poderes públicos promover as condicións para que a liberdade e a igualdade das persoas sexan reais e efectivas, removendo os obstáculos que impidan ou dificulten a súa plenitude e facilitando a súa participación na vida política, social e cultural. A este principio de igualdade efectiva, xunto aos de igualdade ante a lei e no acceso ás funcións e cargos públicos, recollidos nos artigos 14 e 23, respectivamente, a Constitución Española ha incorporado en 2024 unha reforma do artigo 49, que adecúa linguaxe e contido para incidir na igualdade real e efectiva das persoas con discapacidade, no exercicio dos seus dereitos, e a obrigatoriedade de regular por lei a protección especial que esta requira.

Os esforzos normativos para desenvolver estes principios constitucionais no terreo do acceso á función pública traducíronse, por unha banda, no establecemento dunha cota de reserva para persoas con discapacidade igual ou superior ao 33 por cento, sancionado no artigo 2 do Real Decreto 2271/2004, do 3 de decembro, polo que se regula o acceso ao emprego público e a provisión de postos de traballo das persoas con discapacidade, e recolleito e ampliando progresivamente nos reais decretos que aproban as ofertas de emprego público. Iso derivado, á súa vez, da propia consideración de persoas con discapacidade contida no artigo 4 do Texto Refundido da Lei Xeral de dereitos das persoas con discapacidade e da súa inclusión social, aprobado por Real Decreto Lexislativo 1/2013, do 29 de novembro.

Doutra banda, #este esforzos materializáronse na adopción de diversas medidas de adaptación e axustes razoables no desenvolvemento das probas que compoñen os procesos selectivos. Estas adaptacións foron establecidas no citado Real Decreto 2271/2004, do 3 de decembro, cuxo desenvolvemento normativo se reflectiría na Orde PRE/1822/2006, do 9 de xuño, pola que se establecen criterios xerais para a adaptación de tempos adicionais nos procesos selectivos para o acceso ao emprego público de persoas con discapacidade.

Case dúas décadas despois, faise necesario un achegamento xurídico á implantación e despregamento, non só das medidas de adaptación, senón tamén dos axustes razoables que xa recollía o citado Real Decreto 2271/2004, do 3 de decembro, así como unha profunda actualización da materialización das adaptacións de tempos establecida na mencionada Orde PRE/1822/2006, desde a óptica da reforma constitucional do artigo 49. 

Os avances no ámbito da discapacidade tiveron a súa mostra evidente en Real Decreto 888/2022, do 18 de outubro, polo que se establece o procedemento para o recoñecemento, declaración e cualificación do grao de discapacidade. Esta norma revisa e actualiza os baremos para determinar o grao de discapacidade, evidenciando con iso a necesidade de modificar a Orde PRE/1822/2006, atendendo ás novidades establecidas na baremación.

Este mandato normativo reflicte a filosofía subxacente no tratamento da discapacidade referir a estes procesos selectivos, que xa fora anunciada terminológicamente polo propio Real Decreto 2271/2004, do 3 de decembro, a través da aplicación do concepto de «axustes razoables», exposto con anterioridade no ordenamento lexislativo español a través da Lei 51/2003, do 2 de decembro, de igualdade de oportunidades, non discriminación e accesibilidade universal das persoas con discapacidade, que posteriormente foi obxecto de refundición no Texto Refundido da Lei Xeral de dereitos das persoas con discapacidade e da súa inclusión social. Partindo da óptica heteroxénea implícita ao ámbito da discapacidade, o sector público ha de garantir o dereito á igualdade efectiva de todas as persoas que participen nos procesos selectivos, e dar unha resposta normativa mediante a incorporación dos citados axustes, que respondan eficazmente á numerosa casuística das situacións de discapacidade.

A orde establecerá os criterios xerais para determinar as adaptacións de medios e tempos, así como a realización doutros axustes razoables nos exercicios correspondentes ás probas selectivas nas que participen persoas con discapacidade.

Proponse ditar unha norma con rango de Orde ministerial en coherencia coa previsión do artigo 113.4 do Real Decreto-lei 6/2023, do 19 de decembro, polo que se aproban medidas urxentes para a execución do Plan de recuperación, Transformación e Resiliencia en materia de servizo público de xustiza, función pública, réxime local e mecenado, onde se lle encomenda a adopción das medidas adecuadas para o establecemento de adaptacións e axustes razoables de tempo e medios nos procesos selectivos para o acceso ao emprego público.

Ademais, o citado Real Decreto 2271/2004, do 3 de decembro, habilitou no seu artigo 8.3 o desenvolvemento normativo por orde ministerial, que se reflectiría na Orde PRE/1822/2006, do 9 de xuño, pola que se establecen criterios xerais para a adaptación de tempos adicionais nos procesos selectivos para o acceso ao emprego público de persoas con discapacidade.

Para esta reforma exponse dúas posibles alternativas regulamentarias, ou ben operar unha modificación da Orde PRE/1822/2006, ou ben aprobar unha nova orde e derrogar a anterior.

Con base nos obxectivos da norma preséntase como máis oportuno a aprobación dunha nova Orde pola que se establecen criterios xerais para a adaptación de tempos adicionais nos procesos selectivos para o acceso ao emprego público de persoas con discapacidade.