O Consello de Ministros, por proposta do Ministerio para a Transformación Dixital e da Función Pública, aprobou, en segunda volta, o anteproxecto de Lei de transparencia e integridade das actividades dos grupos de interese. Trátase da primeira vez que se regulan, no ámbito da Administración Xeral do Estado e do seu sector público institucional, as relacións entre os denominados ‘lobbys’ e os titulares de postos públicos na Administración Xeral do Estado, susceptibles de recibir influencia, en aras de garantir unha maior transparencia, participación na toma de decisións públicas e prevención de conflitos de intereses.

A regulación da actividade dos grupos de interese constitúe un factor moi relevante na construción dunha cultura da transparencia, participación pública e rendición de contas, e con este paso dado polo Goberno, no marco do Plan de Acción pola Democracia, cúmprense varios obxectivos contemplados no Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, na Axenda 2030 e no IV Plan de Goberno Aberto (2020-2024). Ademais, contribúe a cumprir coas recomendacións formuladas a España tanto pola UE como pola OCDE.

O anteproxecto define de maneira clara e precisa que é un grupo de interese, a actividade de influencia e o persoal público susceptible desta influencia, e crea o rexistro de grupos de interese da Administración Xeral do Estado e o seu sector público institucional.

Neste sentido, considéranse grupos de interese aquelas persoas físicas e xurídicas, agrupacións sen personalidade xurídica, incluídas as plataformas, foros, redes, ou outras formas de actividade colectiva, tanto se actúan por conta propia como allea, con independencia da forma que adopten ou do seu estatuto xurídico, e que leven a cabo actividades de influencia sobre o persoal público.

En cambio, non terán a consideración de grupo de interese as administracións públicas e o seu sector público institucional, os organismos e as autoridades públicas internacionais (incluídas as misións diplomáticas e Embaixadas), os partidos políticos, as organizacións sindicais e empresariais e os colexios profesionais no exercicio de funcións públicas. Entenderase que unha organización sindical ou empresarial exerce labores de influencia cando estas non se corresponden co exercicio das súas funcións constitucionais.

Considérase persoal público susceptible de influencia o persoal alto cargo da AGE, os membros dos gabinetes que prestan funcións de confianza ou asesoramento especial, o persoal directivo público e o resto do persoal da administración xeral do Estado e do seu sector público institucional que participe na toma de decisións públicas, nos procesos de elaboración de disposicións normativas e na execución das políticas públicas.

Rexistro de grupos de interese e pegada normativa

Este rexistro será público, gratuíto e interoperable co doutras Administracións Públicas e estará xestionado pola Oficina de Conflitos de Intereses (OCI).

Os datos que conteña este rexistro estarán dispoñibles e accesibles para todo o mundo a través do portal da transparencia da Administración Xeral do Estado e do cerco web da OCI.

A inscrición destes ‘lobbys’ será obrigatoria e quen non estean rexistrados non poderán exercer actividades de influencia co persoal público. Ademais, na solicitude de inscrición indicarase expresamente se as persoas físicas que van realizar actividades de influencia ou os representantes destas traballaron ao servizo da Administración do Estado ou de calquera entidade do seu sector público institucional nos dous anos previos ao desenvolvemento das estas actividades ou á inscrición do grupo de interese.

Precisamente, modifícase o artigo 15 da Lei 3/2015, do 30 de marzo, reguladora do exercicio do alto cargo da Administración Xeral do Estado, para indicar que as persoas incluídas no ámbito de aplicación desta lei non poderán realizar actividades profesionais de influencia ao servizo ou para entidades rexistradas no rexistro de grupos de interese en ningunha das materias relacionadas coas competencias do departamento, organismo ou entidade nos que prestaron servizos como persoal alto cargo durante os dous anos posteriores ao cesamento dese cargo.

O Rexistro conterá, como mínimo, a relación das persoas físicas e xurídicas que exercen a actividade de influencia, así como o seu domicilio ou sede social. Así mesmo, incluirá información financeira relativa ao último exercicio contable, indicando que parte é imputable á actividade de influencia.

Estes ‘lobbys’ estarán sometidos a un código de conduta e as súas infraccións estarán tipificadas nun réxime sancionador. A comisión dunha infracción moi grave sancionarase coa cancelación da inscrición no rexistro e a prohibición de volver solicitar a inscrición nun período máximo de dous anos.

Outra das novidades ten que ver coa obriga de incorporar a calquera proceso de elaboración normativa o denominado informe de pegada lexislativa. Ese informe conterá as actividades realizadas polos grupos de interese coa finalidade de influír na elaboración e adopción dos proxectos normativos. Por tanto, incluirá a identidade do persoal público que mantivese contacto cos estes grupos, así como o conxunto de achegas e observacións formuladas por eles, a identificación dos grupos de interese, a data e o obxecto do contacto.