Bartzelona, 2025eko martxoaren 4a.- Oscar Lopez Eraldaketa Digitalerako eta Funtzio Publikorako ministroak astearte honetan iragarri duenez, Espainiako Gobernua Multiverse Computing enpresa espainiarraren akziodun bihurtuko da, 67 milioi euroko koinbertsioarekin. Operazioa Transformazio Teknologikoaren Espainiako Sozietatearen (SETT) bitartez egingo da.
“Eragiketa horren bidez, Espainia erreferente bihurtu nahi dugu energetikoki eraginkorrak diren IAko hizkuntza-ereduetan, hizkuntza-ereduak %90eraino konprimitzen dituzten trinkotze-tresnen garapena eskalatuz, kostuak eta energia-kontsumoa murriztuz eta, aldi berean, Espainiaren eta Europaren independentzia teknologikoa handituz”, adierazi du ministroak MWC Bartzelona 2025eko Espainiako Pabiloian emandako prentsaurrekoan.
Donostian egoitza duen Multiverse Computing-ek konputazio kuantikoan oinarritutako software bat garatu du, IA ereduak jatorrizko tamainaren %10ean konprimitzeko aukera ematen duena, baliabide gutxiago kontsumituz eta errendimendu baliokideak lortuz. Horrek aukera ematen du, adibidez, modelo horiek energia gutxiago gastatuz edo gailu txikiagoetan erabiltzeko, hala nola errealitate birtualeko betaurrekoetan edo smartphoneetan, ordenagailu handien ordez, baita offline moduan ere.
2024an, DIGITALEUROPEk, Europan eraldaketa digitalaren prozesuan dauden industrien patronalak, Multiverse Computing aitortu zuen Europako hurrengo adarbakar gisa. Urte berean, LinkedIn-ek Multiverse Computing sartu zuen Espainiako etorkizun handiko 20 enpresa berri onenen artean. Euskal konpainiak merkatuko IA editatzeko software-tresnarik indartsuenetako bat du.
AA enpresetan integratzeko laguntzak
Halaber, laguntza berriak iragarri ditu, enpresek IA beren balio-kateetan sar dezaten. Lehenik eta behin, FEDER funtsetatik datorren 130 milioi euroko deialdi berri bat. Proiektu bakoitzeko 5 milioi eurorainoko laguntzak entitatearen bidez Red.es bideratuko dira, eta “gure enpresei aukera emango diete garapen esperimentaleko proiektuak martxan jartzeko, zeinetan EIri lotutako teknologien erabilera intentsiboa egingo den, hala nola ikaskuntza automatikoko teknologiak (machine learning) eta sakonekoak (deep learning), IA generatiboa edo LLMak, besteak beste”.
Gainera, Lópezek 50 milioi euroko beste deialdi bat iragarri du, IA osasun-sektoreko enpresetan txertatzeko; biak, Espainiako ETEetan IAren eta datuaren erabilera bultzatzeko deialdiari gehituta –duela egun batzuk itxi zen, eta 24 milioi euroko aurrekontua du–, “200 milioi euro baino gehiago dira Europako funtsetatik –EGEF eta PRTR–, datozen egunetan aktibatuko direnak eta Adimen Artifizialaren arloan ditugun indarguneak ustiatzen jarraitzea ahalbidetuko digutenak”, ziurtatu du ministroak.
I+G Misioen arrakasta IAn
Lopezek MWC Barcelona 2025ean egin ditu iragarki horiek, “CambIA: ikerketatik enpresara” ekitaldian eman duen hitzaldian, non “I+G misioak IAn” programaren emaitza batzuk ezagutzera eman diren. Ekimen hori, PRTRren 50 milioi eurorekin hornitua eta Digitalizazioaren eta Adimen Artifizialaren Estatu Idazkaritzak (SEDIA) 2021ean abian jarria, joan den abenduan amaitu zen, eta IAren benetako erabilpen-kasuak garatu ditu herrialdeko ekonomiaren sektore estrategikoetan.
Ekitaldian, Emilio Doménech kazetariak moderatua eta María González Veracruz Digitalizazio eta Adimen Artifizialeko Estatu Idazkaritzak itxia, programa honetako proiektu adierazgarrienetako hiru aurkeztu dira.
Horietako bat TartaglIA da, osasun-sektorera bideratua eta 7 milioi eurorekin hornitua. UTILE plataforma garatu du, osasun-erakundeek datuak modu seguruan partekatu ahal izan ditzaten, entrenamendu-sistema federatu baten bidez, non pazienteen datu sentikorrak ez baitira ateratzen haiek zaintzen dituzten ospitaleetatik. Abian jarri dituzten ekimen zehatzen artean daude pazienteen ahotsaren narriadura kognitiboa detektatzeko sistema bat, Alzheimerra izateko arrisku handiagoa adieraziko lukeena, edo ekografiak aztertzen dituen eta lehen mailako arretako medikuei interpretatzeko aukera ematen dien eredu bat, horrela pazienteei arreta hobea eskaintzeko.
AgrarIA ere aurkeztu dute, 9 milioi euroko inbertsioarekin eta nekazaritza sektorera bideratuta. 24 bazkidez osatutako partzuergo horrek plataforma bat sortu du, non sektoreko balio-kate osoak IAren erabilera-kasuak ezar baititzake, hala nola satelite bidezko irudien bidez uzten errendimendua aurreikustea (horri esker, adibidez, enpresek beharko dituzten botilen edo kamioien erabilera aurreikus daiteke), dronedun tomatean izurriteak garaiz detektatzea edo hozkailu handien energia-gastua biki digitalen bidez modelatzea; aplikazio horri esker, elektrizitate-kontsumo ez-eraginkorrean %40raino aurreztu daiteke.
Azkenik, IA4TES proiektuaren emaitzak aurkeztu dira; 12 milioi euro bideratu dira proiektu horretara, eta Adimen Artifizialaren bidez trantsizio energetiko jasangarria du ardatz. Iberdrolak beste 8 enpresarekin batera gidatuta, proiektu honek 60 erabilpen kasu baino gehiago garatu ditu, horien artean nabarmentzekoa da hegaztiak IA bidez detektatzea, aerosorgailuen hegalak kolpatu baino lehen geldiarazteko, horrela fauna babestuz energia garbia sortzen den bitartean.
“Osasun, nekazaritza eta energia sektoreei balio erantsi izugarria ematen dieten ekimenei buruz ari gara”, nabarmendu du ministroak. “TartaglIA, AgrarIA eta IA4TES probak argi erakusten du IA lehiakorra, arduratsua eta jendearentzat erabilgarria izan daitekeela; ikerketan eta transferentzia teknologikoan egindako inbertsio publikoaren hiru kasu arrakastatsu dira”.