Titulacións oficiais e os seus efectos para o ingreso nas Administracións Públicas, Organismos Públicos e Entes de Dereito Público.
A consulta refírese ás titulacións oficiais e os seus efectos para o ingreso nas Administracións Públicas, Organismos Públicos e Entes de Dereito Público. Con carácter xeral, o título esixido para o acceso a Corpos ou Escalas do subgrupo A1 é o Título de Grao ou Licenciado, Arquitecto e Enxeñeiro. E, por tanto, os efectos do ‘Certificado de correspondencia do Título de Diplomado en Turismo’ co Nivel 2 (grao) do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior (MECES) que se achega no seu escrito, non ten máis finalidade que a de facilitar a mobilidade no Espazo Europeo de Educación Superior e no mercado laboral internacional, sen que en ningún caso modifíquense os efectos profesionais que, no seu caso, posúen os títulos universitarios oficiais da anterior ordenación do ámbito nacional.
Como consecuencia da publicación no Boletín Oficial do Estado de diversas Resolucións da Dirección Xeral de Política Universitaria, pola que se publicaban, á súa vez, os correspondentes Acordos do Consello de Ministros polos que se determina o nivel de correspondencia ao nivel do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior de distintos títulos universitarios de carácter oficial pertencentes á anterior ordenación (Licenciado, Arquitecto, Enxeñeiro, Diplomado, Arquitecto Técnico, Enxeñeiro Técnico), este Centro Directivo ha recibido diversas consultas nas que se expón se a correspondencia de nivel efectuada para estas titulacións universitarias oficiais co nivel do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior (MECES) ten efectos tamén respecto dos títulos esixibles para o ingreso e promoción nas Administracións Publicas e os seus Organismos Públicos ou Entes de Dereito Público vinculados ou dependentes.
A este respecto, e unha vez contrastado co Ministerio de Educación, Formación Profesional e Deportes, por esta Dirección Xeral sinálase o seguinte:
Como se indicou, os citados Acordos do Consello de Ministros do 4 de setembro de 2015, teñen por finalidade, unicamente, establecer o nivel de correspondencia dos títulos universitarios de carácter oficial aos que se refiren estes Acordos co nivel do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior, de acordo con o procedemento que establecía para iso o entón vixente Real Decreto 967/2014, do 21 de novembro, polo que se establecen os requisitos e o procedemento para a homologación e declaración de equivalencia a titulación e a nivel académico universitario oficial e para a validación de estudos estranxeiros de educación superior, e o procedemento para determinar a correspondencia aos niveis do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior dos títulos oficiais de Arquitecto, Enxeñeiro, Licenciado, Arquitecto Técnico, Enxeñeiro Técnico e Diplomado.
O Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior, MECES, xorde no marco do chamado Proceso de Bolonia –que dará lugar á creación do Espazo Europeo de Educación Superior-, e en concreto, pola Recomendación do Parlamento Europeo e do Consello, do 23 de abril de 2008 que aconsella aos Estados a aliñación dos seus sistemas de cualificacións, de maneira que se estableza un marco de cualificacións que sexa comparable co seu equivalente europeo.
Como sinala a parte expositiva do Real Decreto 1027/2011, do 15 de xullo, polo que se establece o Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior, “coa definición do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior preténdese, dun lado, informar á sociedade e en particular aos estudantes sobre cales son as esixencias de aprendizaxe de cada nivel, e doutro, fornecer información aos empregadores sobre cales son as correspondentes competencias de quen van ser empregados. Doutra banda, debe porse de manifesto a transcendente utilidade que subxace ao MECES como ferramenta que facilitará a mobilidade e o recoñecemento internacional dos títulos e da formación”.
E de forma máis concreta, o artigo 1 deste Real Decreto 1027/2011, do 15 de xullo, define claramente o contido, finalidade e efectos do MECES. Di así:
«Artigo 1. Obxecto.
1. O presente real decreto establece o Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior, MECES e a descrición dos seus niveis, cuxa finalidade é permitir a clasificación, comparabilidad e transparencia das cualificacións da educación superior no sistema educativo español.
2. O MECES é un instrumento, internacionalmente recoñecido, que permite a nivelación coherente de todas as cualificacións da educación superior para a súa clasificación, relación e comparación e que serve, así mesmo, para facilitar a mobilidade das persoas no espazo europeo da educación superior e no mercado laboral internacional».
Esta previsión vese ratificada polo Real Decreto 22/2015, do 23 de xaneiro, que veu a modificar o artigo 4 Real Decreto 1027/2011, do 15 de xullo, polo que se regula o MECES, establecendo a correspondencia entre os niveis do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior e o marco europeo de cualificacións, con obxecto, como sinala na súa parte expositiva o citado Real Decreto de “garantir a internacionalización dos egresados universitarios españois”.
Por tanto, os niveis que incorpora o MECES teñen por obxecto, como sinala o citado Real Decreto, facilitar a mobilidade no Espazo Europeo de Educación Superior e no mercado laboral internacional, pero en ningún caso, supón unha modificación dos efectos profesionais que, no seu caso, posúen os títulos universitarios oficiais da anterior ordenación (Licenciado, Arquitecto, Enxeñeiro, Diplomado, Arquitecto Técnico, Enxeñeiro Técnico) no ámbito nacional.
De acordo con a lexislación vixente en materia de titulacións, os títulos oficiais, tanto universitarios como non universitarios, ademais de efectos académicos, poden posuír, no seu caso, efectos profesionais.
Esta diferenza de efectos, no caso dos títulos universitarios oficiais da anterior ordenación, está claramente recollida na Disposición adicional primeira do Real Decreto 822/2021, do 28 de setembro, polo que se establece a organización dos ensinos universitarios e do procedemento de aseguramiento da súa calidade, nos mesmos termos que antes o facía o Real Decreto 1393/2007, do 29 de outubro, polo que se establece a ordenación dos ensinos universitarios oficiais, como seguen:
“Disposición adicional primeira. Eficacia dos títulos universitarios oficiais correspondentes á ordenación previa á EEES.
1. Os títulos universitarios oficiais obtidos conforme a plans de estudos anteriores á actual ordenación dos ensinos universitarios implementadas baixo os principios do Espazo Europeo de Educación Superior manterán todos os seus efectos académicos e, no seu caso, profesionais.”
Os efectos profesionais do título oficial, son aqueles que facultan para o desempeño dunha profesión, ou ben, para o acceso ao emprego, xa sexa público ou privado, nos termos que dispoñan a lexislación vixente.
Por tanto, como se sinala, cando a regulación vixente esixe para o ingreso nas Administracións Públicas, os seus Organismos Públicos ou Entidades de Dereito Público, vinculadas ou dependentes, estar en posesión dun título universitarios oficiais da anterior ordenación (Licenciado, Arquitecto, Enxeñeiro, etc.), estímase que non atende os efectos académicos dos títulos senón para os efectos profesionais.
Todas estas consideracións confírmanse polo previsto na Disposición Adicional Oitava do xa citado Real Decreto 967/2014, do 21 de novembro, que foi derrogado polo Real Decreto 889/2022, do 18 de outubro, polo que se establecen as condicións e os procedementos de homologación, de declaración de equivalencia e de validación de ensinos universitarios de sistemas educativos estranxeiros e polo que se regula o procedemento para establecer a correspondencia ao nivel do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior dos títulos universitarios oficiais pertencentes a ordenacións académicas anteriores.
Sen prexuízo do anterior, a Disposición adicional cuarta do Real Decreto 889/2022, do 18 de outubro, como o facía a norma derrogada, exclúe expresamente da súa aplicación ás Administracións Públicas, nos seguintes termos:
“Disposición adicional cuarta. Titulación para o ingreso nas administracións públicas.
O réxime de titulacións esixible para o ingreso nas administracións públicas rexerase, en todo caso, polo previsto no texto refundido da Lei do Estatuto Básico do Empregado Público, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 5/2015, do 30 de outubro, e o resto da súa normativa específica que resulte de aplicación.”
É dicir, o ingreso nas Administracións Públicas, Organismos Públicos e demais entidades deles dependentes aos que resulte de aplicación prever neste TRLEBEP rexerase, en todo caso, polo que previsto na esta norma así como calquera outra normativa específica que resulte de aplicación.
En concreto resulta de aplicación, por unha banda, o artigo 76 do texto refundido da Lei do Estatuto Básico do Empregado Público, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 5/2015, do 30 de outubro (en diante, TRLEBEP) en relación coas titulacións esixidas para o acceso aos Corpos ou Escalas do persoal funcionario de carreira. En concreto, para o acceso ao Grupo A (subgrupo A1) o título de Grao.
Por outra banda, o previsto na Disposición transitoria terceira da mesma norma que recolle que “ata punto non se xeneralice a implantación dos novos títulos universitarios a que se refire o artigo 76, para o acceso á función pública seguirán sendo válidos os títulos universitarios oficiais vixentes á entrada en vigor deste Estatuto.”
Conclusións:
Nese sentido, para o acceso a Corpos ou Escalas do subgrupo A1 seguen sendo válidos, xunto ao título de Grao, os títulos de Licenciado, Arquitecto e Enxeñeiro.
Finalmente, o Real Decreto 822/2021, do 28 de setembro, polo que se establece a organización dos ensinos universitarios e do procedemento de aseguramiento da súa calidade, apróbase pola necesidade de redefinir a organización e as estruturas dos ensinos universitarios oficiais, recollidas neste real decreto, atendendo á experiencia acumulada no transcurso desta década de implementación da EEES.
O Real Decreto 1393/2007, do 29 de outubro, polo que se estableceu a ordenación dos ensinos universitarios oficiais (derrogado polo Real Decreto do parágrafo anterior), fora obxecto de ata nove modificacións de diversa entidade (a última a levada a cabo polo Real Decreto 103/2019, do 1 de marzo, polo que se aproba o Estatuto do Persoal Investigador Predoutoral en Formación) polo que se fai necesario unha nova norma que garanta, entre outros, o principio de seguridade xurídica no funcionamento do sistema universitario español.
A norma vixente mantén a estrutura básica da oferta académica, actualmente vixente, configurada en tres etapas: Grao, Máster e Doutoramento e, sen prexuízo doutras modificacións importantes desde o punto de vista académico, reformula o proceso de verificación, seguimento e acreditación dos títulos universitarios oficiais.
A Disposición adicional primeira segue mantendo a ‘Eficacia dos títulos universitarios oficiais correspondentes á ordenación previa á EEES’, sen establecer equivalencias nin prever procedemento de homologación ou equivalencia dos títulos universitarios actuais cos anteriores.
O que fai esta Disposición adicional é salvagardar os efectos académicos e profesionais das titulacións anteriores e establecer un recoñecemento de créditos para aqueles que posúan titulacións oficiais españolas anteriores á EEES, neste caso obxecto de consulta, para os que posúen un título oficial de Diplomado, e desexan acceder a ensinos oficiais de Grao, conforme os requisitos e procedemento alí establecidos.
En conclusión, con carácter xeral, o título esixido para o acceso a Corpos ou Escalas do subgrupo A1 é o Título de Grao ou Licenciado, Arquitecto e Enxeñeiro.
E, por tanto, os efectos do ‘Certificado de correspondencia do Título de Diplomado en Turismo’ co Nivel 2 (grao) do Marco Español de Cualificacións para a Educación Superior (MECES) que se achega no seu escrito, non ten máis finalidade que a de facilitar a mobilidade no Espazo Europeo de Educación Superior e no mercado laboral internacional, sen que en ningún caso modifíquense os efectos profesionais que, no seu caso, posúen os títulos universitarios oficiais da anterior ordenación do ámbito nacional.
Todo o anterior indícase sen prexuízo de lembrar que, de acordo con o réxime de competencias deste centro directivo, as respostas a consultas que emite esta dirección xeral posúen carácter meramente informativo e, en consecuencia, non teñen carácter de criterio vinculante, nin orixinan dereitos nin expectativas de dereito, nin implican vinculación algunha co tipo de procedementos a que se refiran. Ademais, ao carecer de carácter preceptivo ou vinculante, os órganos destinatarios das estas respostas poderán, no seu caso, adoptar finalmente unha decisión que non se corresponda co parecer contido nas mesmas.
As respostas a consultas contidas neste boletín atenden ás cuestións expostas á luz da normativa vixente no momento da súa emisión, de maneira que estas respostas poden verse afectadas por modificacións lexislativas posteriores ou resolucións xudiciais.